پیش بینی شوکه کننده از قیمت دلار | قیمت دلار در مسیر کاهشی؟

قیمت دلار و نرخ ارز از جمله عوامل مهم و تاثیر گذار بر اقتصاد کشور است. قیمت دلار این روزها نوسانات بسیاری دارد. قیمت دلار به عوامل مختلفی بستگی دارد عوامل بنیادی از جمله عواملی است که بر قمیت دلار تاثیر دارد. قیمت دلار بر زندگی روزمره مردم هم تاثیرهای بسیاری دارد. قیمت دلار به شرایط روانی جامعه هم بستگی دارد و شرایط روانی جامعه را هم میتوان از عوامل موثر بر قیمت دلار دانست.

قیمت دلار روز پنج‌شنبه، 13 بهمن‌ 1401، صعودی بود و این روند برخلاف ثبات اسکناس آمریکایی در روزهای گذشته رخ داد. در هفته‌ای که گذشت، بازار ارز در بمباران خبری قرار گرفت و همچنان معامله‌گران چشم‌انتظار نتیجه برجام هستند.

قیمت دلار، در آخرین روز هفته اندکی روند صعودی داشت، اما در پله جدید قیمتی قرار نگرفت. این اسکناس آمریکایی روز پنج‌شنبه در حالی در مرز ۴۵ هزار تومان بسته شد که جسارت خرید و فروش را از معامله‌گران گرفت و دستکاری قیمت در بازار پشت‌خطی نیز نتوانست برگ دلالان دلار را در مقابل بازارساز برنده کند.

قیمت دلار در دومین هفته بهمن‌ در تلاطم اخبار داخلی و خارجی نوسان داشت. بازار ارز با تمایل به روند‌های افزایشی، اما در روزهای میانی هفته اخیر باثبات بود و برخی معامله‌گران این ثبات را خواست بازارساز برای گذر از دهه فجر می‌دانستند.

ارتقای بازار متشکل ارزی 

روز سه‌شنبه، ۱۱ بهمن‌ ماه، شورای پول و اعتبار، مصوبه پیشین خود درباره بازار متشکل معاملات ارزی را اصلاح و این بازار را در سطح توسعه‌‌یافته‌ای به عنوان «مرکز مبادله ارز و طلای ایران» معرفی کرد.

بر اساس اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار با پیشنهاد بانک مرکزی و به منظور ساماندهی و توسعه بازار در حوزه ارز و طلا، مرکز مبادله ارز و طلای ایران را تاسیس کرد تا معاملات ارز (اعم از اسکناس و حواله) و طلا به تشخیص رئیس کل بانک مرکزی در بسترهای الکترونیکی مورد معامله و تسویه قرار گیرد.

ایده راه‌اندازی این مرکز با روی کار آمدن محمدرضا فرزین مطرح شد. هدف از این اقدام نیز سروسامان دادن به قیمت دلار و نظارت مستقیم و بدون واسطه بر بازار ارز، عنوان شد. در همین زمینه قیمت‌‌های متنوع بازار متشکل ارزی از سامانه حذف و تغییراتی نیز در عرضه، فروش و نرخ‌گذاری ارز و سکه ایجاد شد.

مدیریت دلار با سیاست‌های شکست‌خورده

برخی از فعالان بازار، در روزهای گذشته مداخله مستقیم بانک مرکزی را حاکی از به رسمیت شناختن بازار معاملات ارز آزاد توسط نهاد پولی کشور دانستند و نسبت به آن خوش‌بین بودند، اما بعضی از کارشناسان نیز پروژه‌های شکست‌‌خورده دولت‌های قبل را در تخصص دولت فعلی عنوان کردند.

اینکه مرکز مبادله ارزی فرزین با مرکز مبادلات ارزی سال ۹۱ که در بستر وزارت بازرگانی شکل گرفت چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی دارد هنوز در ابهام است. مرکز مبادلات ارزی مهر‌ماه سال ۹۱ با هدف جلوگیری از نوسانات شدید نرخ ارز ایجاد و در سال ۹۵ نیز با سیاست ارز تک نرخی بساط آن برچیده شد.

هر چند نهاد پولی کشور سعی در نشان دادن تلاش مضاعف برای ساماندهی بازار دارد، اما دورنمای دلار در کشور ما همیشه صعودی است و شاید این روند بتواند در برهه‌ای از زمان به ثبات برسد. اما در بلندمدت سیاست‌های مالی کشور قادر نخواهد بود مانعی برای رشد ارزش دلار باشد. تحلیلگران فنی معتقدند تنها راه ریزش دلار، تقویت ارزش ریال است.

با وجود فضای فعلی حاکم بر اقتصاد و تلاش بانک مرکزی برای  ساماندهی بازار ارز، باید دید قیمت دلار با این مُسکن‌های موقتی خارج از قاعده‌های اقتصاد، روند نزولی نه، آیا در روندی با ثبات قرار می‌گیرد؟

پنجشنبه ۱۳ بهمن‌ماه بازارهای موازی سیگنال افزایش قیمت به دلار تهران دادند. دلار هرات یک پله بالاتر نشست و با قیمت ۴۴ هزار و ۵۵۰ تومان معامله شد و سلیمانیه نیز با اندکی افزایش با قیمت ۴۴ هزار و ۹۵۰ تومان معامله شد. درهم امارات امروز روند افزایشی در کانال ۱۲ هزار تومانی داشت. این ارز که بیشترین سهم را در مبادلات اقتصادی ما دارد با قیمت ۱۲ هزار و ۵۱۰ تومان مبادله شد.

معجزه برجام دود شد

روز گذشته موضوع سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی به پاریس، برای دیدار با امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، با هدف جلب حمایت علیه برنامه هسته‌ای ایران مطرح شد. خبرگزاری فرانسه اینطور نوشته که، سفارت اسرائیل در پاریس اعلام کرد که این دو در مورد «تلاش بین المللی برای توقف برنامه هسته‌ای ایران» گفتگو خواهند کرد.

موضوع برجام که به خط قرمز دلار در میان معامله‌گران و ابزاری در دست دولت تبدیل شده بار دیگر توانست روند قیمت دلار را، بین معامله‌گران تحت تاثیر قرار دهد.عده‌ای می‌گفتند این سفر ممکن است بر سرنوشت برجام تا حدودی اثر بگذارد.

بازار ارز فعلا در رکود است و معامله‌گران تمایلی به خرید یا فروش ندارند. هر چند دورنمای قیمت دلار از منظر کارشناسان صعودی است اما برخی فعالان بازار نیز هنوز انتظار معجزه از لاشه برجام دارند.

کنترل زوری قیمت دلار

میثم رادپور کارشناس بازارهای مالی با تاکید براین‌که سیاست فعلی نهاد پولی کشور در بازار ارز مانند گذشته است و اشتباهات را چندباره تکرار می‌کنند به تجارت‌نیوز گفت: سیاست دستوری دولت برای کنترل بازار ارز تنها منبع خلق ارزش یعنی تولید را فلج کرده است.

او ادامه داد: کاهش ارزش دستمزدها نسبت به قیمت کالاها و خدمات و تنزل سطح رفاه اجتماعی صرفا ناشی از چاپ پول نیست. چاپ پول مقدمتا از بین برنده ارزش نیست. اگر می‌بینیم ارزشی از ما کم شده، مشخصا جایی ارزشی از بین رفته است. ما عرصه این کشور را برای صاحبان کسب‌‌‌‌‌وکار بی‌ثبات کرده‌‌‌‌‌ایم، آنها هم بساط خود رامنقبض کرده‌‌‌‌‌اند و کمتر تولید می‌کنند و کمتر ارزش می‌‌‌‌‌آفرینند.

رادپور درباره آینده بازار ارز ضمن واضح بودن شرایط مانند تجربه‌های گذشته گفت:این دوره هم مثل دوره‌‌‌‌‌های قبل است، با این تفاوت که  امروز مهم‌ترین محرک قیمت دلار در بی‌‌‌‌‌سابقه‌‌‌‌‌ترین وضعیت خود قرار دارد. تورم کشورمان چند سال ‌است که رکوردهایی نزدیک به ۵۰‌درصد را به‌ثبت می‌رساند. با این نرخ تورم، فشار‌‌‌‌‌ها برای افزایش قیمت ارز بیش از دوره‌‌‌‌‌های قبل خواهد بود.

این کارشناس بازارهای مالی تاکید کرد: در ۲ سال‌اخیر، قیمت ارز تقریبا از هر کالا و خدمتی، از هر دارایی‌‌‌‌‌ای کمتر افزایش یافته است و از این بابت باید گفت نه‌تنها فشار تورم جاری که بی‌‌‌‌‌سابقه است قیمت‌ها را به سمت بالا تحریک می‌کند، عمده تورم انباشته دو سال‌اخیر هم در قیمت دلار منعکس نشده‌است.

از هفته گذشته در بازار آزاد شاهد ریزش قیمت دلار بودیم که این کاهش به امروز هم کشیده شد و در ابتدای هفته روز شنبه را با افت ۶۰۰ تومانی آغاز کرد.

از هفته گذشته در بازار آزاد شاهد ریزش قیمت دلار بودیم که این کاهش به امروز هم کشیده شد و روز شنبه را با افت ۶۰۰ تومانی آغاز کرد. این ریزش در حالی است که در ۲روز اخیر شاهد تنش سیاسی میان ایران و غرب بر سر مسائل هسته‌ای بوده‌ایم.

امروز شنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۱ صرافی ملی نرخ خرید دلار را ۲۸/۹۰۰ تومان اعلام کرد. همچنین فروش این اسکناس را ۲۹/۱۹۱ تومان نرخ گذاری کرد.

برخی معتقدند صدور یک قطعنامه در بازار ارز باعث تنش در این بازار می‌شود به دلیل اینکه در دو روز اخیر شاهد تنش های سیاسی ایران و غرب بر سر برنامه هسته ای بوده‌ایم امکان صدور قطعنامه وجود دارد.

از طرفی صبح امروز صالح آبادی، رئیس بانک مرکزی از رونمایی طرح جدید این بانک برای مهار نوسانات ارزی خبر داد و اعلام کرد در روز های آینده جزئیات ابزار برای مدیریت بازار ارز مشخص می‌شود. حال باید دید بازار در میان این کش و قوس‌ها به کدام سمت خواهد کشیده شد.

در آخرین معامله دلار در روز پنجشنبه قیمت دلار به ۳۴ هزار و ۸۵۰ تومان رسید و این پایین‌ترین قیمت برای اسکناس آمریکایی در یک هفته‌ گذشته بود. با روند کاهشی قیمت دلار به نظر می‌رسد راهکارهای بازارساز فعلا بر بازار ارز حاکم است. آیا قیمت دلار از این هم پایین‌تر می‌آید؟

قیمت دلار در آخرین معامله نقدی روز پنج‌شنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۱ مانند ۷ روز پیش، با بازگشت به کانال ۳۴ هزار تومانی بسته شد. قیمت ۳۴ هزار و ۸۵۰ تومانی برای این اسکناس آمریکایی آخرین قیمت دلار در معامله آخر هفته بود و برای دلار فردایی نیز پیش‌بینی‌هایی با قیمت ۳۴ هزار و ۹۰۰ تا ۳۵ هزار و ۱۵۰ تومان رقم خورد.

قیمت دلار رسمی ابتدای هفته‌ای که پشت‌سر گذاشتیم بالای همه بازارهای ایستاد و تا قیمت ۳۶ هزار و ۴۰۰ تومان هم رسید. تحلیلگران بازار مهمترین دلیل تغییر صعودی قیمت دلار را افزایش تقاضا در بازارهای آزاد و غیر رسمی عنوان کردند. فعالان بازار نیز تقاضاهای سنگین و عدم توازن عرضه و تقاضا را سکوی شتاب قیمت دلار در بازار معاملات تهران می‌دانستند.

از سوی دیگر مهاجرت سپرده‌گذاران صندوق‌های ثابت و ریزش سنگین شاخص کل بورس عاملی شد تا برخی سرمایه‌های هراسان به سوی بازار دلار سرازیر شود و اگر تقویت شاخص هیجان ناشی از عدم اطمینان سیاسی و اجتماعی را نیز به موارد مذکور بیفزاییم پازل افزایش قیمت دلار به ویژه در نیمه ابتدایی هفته تکمیل می‌شود.

این تغییر دلار در ۴ پله ۳۳، ۳۴، ۳۵، ۳۶ و نزدیکی به محدوده ۳۷ هزار تومانی، موجب شد تا تحلیلگران به گمانه‌زنی درباره قیمت دلار بپردازند. گروه اول معتقد بودند بازار در روزهای آینده تنفس خواهد کرد. گروه دوم روی انتظارات تاکید داشتند و وضعیت بازار را انتظاری با افزایش حجم تقاضا نسبت به عرضه پیش‌بینی کردند. گروه سوم نیز تدابیر بازارساز برای مهار قیمت دلار و سرعت نوسانات بازار را برای روزهای آینده پیش‌بینی کردند.

با پشت‌سر گذاشتن هفته سوم آبان به نظر می‌رسد تحلیل گروه سوم درست از آب درآمد و بازارساز وارد میدان شد و با وعده و وعید و استفاده از قوه قهریه و تهدید قیمت دلار را کنترل کرد.

افزایش قیمت دلار با خرید چمدان هم‌سو شد

کارشناسان و تحلیل‌گران بازار از ابتدای سال تا کنون چنین روزهایی را برای قیمت دلار پیش‌بینی کرده بودند اما معامله‌گران کف بازار از الگوی ابداعی چمدان می‌گویند. الگویی که پایه‌ علمی ندارد اما از روند افزایشی سفرها در روزهای اخیر حکایت دارد. آن‌ها با توجه به این الگوی ابداعی معتقدند در بازار همسایه یعنی خیابان منوچهری، خرید ساک و چمدان سیر صعودی گرفته است. از نگاه آن‌ها این رفتار یعنی میزان سفر زیاد است و بخشی از این سفرها می‌تواند تقاضای ارزی را به همراه داشته باشد.

حتی برخی از معامله‌گران مدعی بودند فروشنده‌های چمدان به آن‌ها گفته‌اند، در این دو هفته مثل شب عید کار کرده‌ایم. اکو‌ایران همچنین از حضور و دخالت نیروی انتظامی برای متفرق کردن خریداران ارز در میدان فردوسی گفته که در شرایط مشابه نیز این نهاد به کمک بازارساز آمده است تا هیجانات آنی بازار را کنترل کند.

در کارزار صف متقاضیان دلار از یک سو و سیاست‌های جدید بانک مرکزی از سوی دیگر، فعلا پیروز میدان قیمت دلار است که در حال تصاحب سطوح قیمتی جدید است و رسیدن به دلار ۳۲ هزار تومانی را به رویا تبدیل کرده است. این در حالی است که در ابتدای هفته بانک مرکزی در مطلبی از عرضه سنگین ارز در معاملات نیمایی خبر داد که تنها برای یک‌سوم آن تقاضا وجود داشت.

افزایش انتظارات تورمی و قیمت دلار 

در همین راستا محمود جام‌ساز، کارشناس مسائل اقتصادی با تاکید بر تاثیر روند توافقات برجام بر قیمت دلار به تجارت‌نیوز گفت: اواخر مرداد ماه سال‌جاری روند قیمت دلار تحت تاثیر اخبار مساعد از سوی طرف آمریکایی درباره توافقات هسته‌ای برجام و نزدیک شدن مذاکرات به نتیجه مطلوب، کاهشی شد. در مقابل با تغییر مطالبات ایران و تقاضاهای جدید قیمت دلار روند افزایشی به خود گرفت.

او ضمن تاکید بر انتظارات تورمی جامعه بر قیمت دلار افزود: در شرایطی که قیمت‌ها نوسان شدید دارد، تورم بالای ۵۰ درصدی داریم و بانک مرکزی نیز ذخایر ارزی محدودی دارد توانایی نهادهای پولی برای تعیین قیمت دلار کاهش می‌یابد ضمن این‌که بانک مرکزی نیز با وجود اختیارات نامحدود به دلیل کمبود منابع ارزی توانایی کنترل بازار و قیمت‌ دلار را نمی‌تواند داشته باشد.

جام‌ساز با اشاره به اوضاع نامساعد سیاسی در سطح بین‌المللی، اعتراضات اجتماعی داخلی و عدم اطمینان از حصول توافق برجام خاطر نشان کرد: در این شرایط انتظارات تورمی بیش از گذشته در جامعه شکل می‌گیرد و با وجود تنگنای ارزی ناشی از تحریم‌ها و کاهش درآمدهای ارزی توانایی کنترل قیمت دلار بسیار محدود می‌شود این در حالی است که تصمیمات و اختیارات بدون توجه به منابع گرفته شده و نهاینا افزایش قیمت فعلی دلار را رقم زده است

قیمت دلار در هفته‌ای که گذشته وارد کانال ۳۴ هزار تومان شد و در آخرین معاملات بازار ارز آزاد هفته گذشته با قیمت ۳۴ هزار و ۸۳۰ تومان معامله شد. در حالی که دلار فردایی با قیمت ۳۵ هزار تومان پیش‌بینی شده است باید دید بار دیگر بازارساز برای مهار قیمت وارد بازار می‌شود؟

در حالی دومین هفته آبان ۱۴۰۱ را پشت سر می‌گذاریم که قیمت دلار به بالاترین نرخ خود طی سال‌های گذشته رسیده است. سقف‌شکنی دلار که با وجود استدلال‌های قوی تحلیلگران بازارهای مالی، پیش‌بینی شده بود در حالی به کانال ۳۵ هزار تومان رسیده که شواهد حاکی از فروش ارزهای خانگی به امید سود بیشتر است.

به نظر می‌رسد باور سناریوی قدیمی افزایش قیمت ارز به امید مهار بازار و جمع‌آوری دلارهای خانگی برخی را بر آن داشته تا از افزایش قیمت دلار بیشترین سود را نصیب خود کنند.

چرا دلار گران شد؟

افزایش ۲۰ درصدی ارزش دلار به نسبت سایر ارزها در سطح بین‌المللی، تورم ۵۰ درصدی داخلی،اعتراضات اجتماعی در بیش از ۴۰ روز گذشته،اخبار پی‌در‌پی مبنی بر تحریم‌های جدید ایران از سوی کشورهای اروپایی و آمریکا، تهدید‌های برخی کشورهای همسایه و از همه مهمتر اخبار نامساعد سیاسی مبنی بر توقف مذاکرات هسته‌ای برجام در شرایطی دست به دست هم داد که سیاست ارزپاشی بانک مرکزی فنر فشرده دلار را در دستانش داشت.

قیمت دلار در هفته‌ای که گذشت وارد محدوده ۳۳ سپس ۳۴ هزار تومانی شد و برای دلار فردایی نیز دلار ۳۵ هزار تومانی پیش‌بینی شده است.

روز چهارشنبه در شرایطی که بازار ارز تحت تأثیر موارد ذکر شده در نیمه کانال ۳۴ هزار تومانی قرار گرفت، تقاضای دلار سهمیه‌ای به خاطر اختلاف نرخ دلار آزاد و توافقی بالا رفت.

تحلیلگران این رویداد را به خاطر گپ به وجود آمده میان دو بازار توافقی و آزاد استدلال کردند، زیرا سودی که از اختلاف قیمت دو بازار به وجود آمده بود تقاضای سفته بازی را در بازار روز قبل تشدید کرد. اما صبح روز پنجشنبه ۱۲ آبان بازارساز در مقابل سرکشی‌های بازار آزاد سعی کرد با افزایش نرخ توافقی دلار تقاضای سفته بازی در بازار ارز را مهار کند. به همین دلیل نرخ ارز سهمیه‌ای در بازار معاملات آزاد به بیش از ۳۳ هزار تومان رسید.

پیش‌بینی تحلیلگران بازار چه بود؟

در ما‌ه‌های گذشته روند صعودی دلار و تلاش بازارساز برای مهار قیمت دلار از سوی بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی شده بود برخی از این اظهارنظرها را می‌خوانید:

حمیدرضا جیهانی، کارشناس بازارهای مالی به عدم اطمینان روانی و تمایل برای خروج ارز و سرمایه از کشور اشاره کرده بود که بازار دلار را تحت فشار قرار داده است. او روند قیمت دلار را صعودی دانسته و به تلاش دولت برای ثبات قیمت دلار تاکید کرده بود. به اعتقاد جیهانی اگر دخالت‌ نهادهای بازارساز بر قیمت‌ها نباشد قیمت‌ دلار روند صعودی خواهد داشت.

اس بازارهای مالی با این عنوان که دولت نمی‌خواهد در شرایط موجود کشور، قیمت دلار بشکند بنابراین ارز وارد بازار کرده با انتقاد از هدر دادن منابع و ادامه سیاست‌های اشتباه دولت‌ها گفته بود: «دولت در حال تثبیت وضعیت موجود است و فنر دلار در دستانش است در حالی که با توجه به تورم، ارزش ذاتی دلار ۳۲ و ۳۳ هزار تومان نیست و باید دید توانایی بانک مرکزی برای ادامه این سیاست غلط تا کجا ادامه دارد و چقدر است.»

جواد فلاحیان، کارشناس بازارهای مالی نیز با تاکید بر این‌که ‌فنر دلار و طلا به صورت عمده در دستان دولت است و باید ببینیم دولت تا کجا قادر خواهد بود این بازار را کنترل کند. تاکید داشت: سیاست دولت فعلی مانند دولت‌های قبل است یعنی کنترل بازار با ارزپاشی، خبردرمانی و کنترل قیمت از طریق صرافی‌های دولتی.  اما در مقطعی دولت دیگر توان ندارد و فنر رها می‌شود و قیمت‌ها رشد می‌کند.

میثم رادپور، کارشناس بازارهای مالی ضمن تاکید بر نقش تورم بر بازار ارز به رکوردهای بالای ۴۰ و ۵۰ درصدی تورم داخلی اشاره کرده بود. او درباره پیش‌بینی قیمت دلار به تجارت‌نیوز گفته بود:«‌بازار ارز نجابت به خرج داده و تا حدودی عقب‌تر از تورم است. ما در اقلام مصرفی خانوار، صندوق‌های سرمایه‌‌ای و تمامی بخش‌های بازار و اقتصاد، تورم افسارگسیخته‌ای را شاهد هستیم اما مدتی است بازار ارز جابه‌جایی چندان جدی و عمده‌ای نداشته است.»

علی‌اصغر سمیعی رئیس کانون صرافان تهران با اشاره به نقش تورم بر قیمت دلار از تفاوت قیمت واقعی دلار با آنچه در بازار می‌بینیم گفته بود او نقش بازارساز در مهار قیمت دلار را حرکتی خارج از قواعد اقتصاد عنوان کرده بود.«قیمت‌سازی و تعیین قیمت غیرواقعی دلار از اقدامات دولت است.»

فردین آقا‌بزرگی کارشناس بازار سرمایه دولت را تنها بازیگر بازار ارز در کشور خوانده بود و با تاکید بر این‌که با خبردرمانی بازار ارز کنترل شدنی نیست گفته بود «قیمت دلار با توجه به تورم ۴۰ درصدی بالاتر از رقم کنونی است و دولت به هر ابزار ممکنی تا الان مانع تحقق قیمت دلار واقعی شده است.=