جزئیات جدید از توزیع یارانه نان برای این دهک ها | قیمت نان سرسام آور شد

یارانه نان پس از پرداخت یارانه جدید توسط دولت مطرح شد . یارانه نان با عنوان نان کارتی چندی است که موضوع گفتگو و نگرانی مردم شده است. یارانه نان با هدف کاهش مشکلات در زمینه  قاچاق و عرضه خارج از شبکه آرد در سراسر کشور روی کار آمده است. یارانه نان و طرح پرداخت آن قرار است در چند استان بزودی اجرا شود. یارانه نان برای دهک های مختلف جامعه احتمالا مبلغ و میزان متفاوتی دارد.

معاون اقتصادی استاندار تهران در خصوص وضعیت قیمت نان در تهران گفت: قیمت نان تغییری نداشته است و اگر نانوایی‌ها از این قیمت تخطی کنند، گران‌فروشی محسوب شده و تخلف است و از سهمیه آرد آن‌ها از طریق «سامانه نانینو» بصورت خودکار کم می‌شود.

محمدعلی مهری، معاون اقتصادی استاندار تهران در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در تهران ضمن اشاره به عدم تغییر قیمت نان اظهار کرد: در حال حاضر در سطح استان تهران تعداد محدودی (قریب به ۱۰۰ واحد) نانوایی سنگک آزادپز داریم که قیمت مصوبی ندارند و قیمت آن‌ها بر اساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود، اما قیمت نان در مابقی نانوایی‌ها که حدود 4 هزار واحد یارانه‌ای هستند، همان قیمت مصوب سال 1400-1401 است و اگر این واحدها از این قیمت تخطی کنند، گران‌فروشی محسوب شده و تخلف است و از سهمیه آرد آن‌ها از طریق «سامانه نانینو» بصورت خودکار کم می‌شود.

وی با بیان اینکه ماهانه 70 هزار تن آرد در اختیار 9 هزار واحد نانوایی موجود در سطح استان تهران قرار می‌گیرد، افزود: در حال حاضر مشکلی در توزیع آرد وجود ندارد و هر ۱۰ روز یک‌بار، سهمیه نانوایی‌ها از طریق سامانه نانینو ابلاغ می‌شود که پس از خرید نانواها، این سهمیه برای آن‌ها ارسال می‌شود.

معاون اقتصادی استاندار تهران با بیان اینکه طی ماهای آینده در برخی شهرستان‌های استان تا حدود 19 واحد نانوایی تاسیس خواهد شد، ادامه داد: برای شهرستان‌های استان بصورت جداگانه جلسه تشکیل داده شده و نیاز آن‌ها در حوزه نان و نانوایی به‌صورت کامل احصا شده است؛ طی این اقدام سهمیه برخی نانوایی‌ها افزایش پیدا کرده و حدود ۱۰ شهرستان از جمله پاکدشت، ورامین، پیشوا، اسلام‌شهر، قرچک، بهارستان، شهریار، شهر قدس و ملارد نیاز به تاسیس واحدهای جدید داشتند که بدنبال اخذ مجوز آن‌ها هستیم و این واحدها تا آخر خرداد اضافه خواهند شد.

مهری در خصوص قیمت آرد بیان کرد: دو نوع گندم برای آرد یارانه‌ای از جمله گندم کیلویی ۶۶۵ تومانی و کیلویی ۹۰۰ تومان در اختیار نانوایی‌ها قرار می‌دهیم که قیمت آرد آن‌ها برای نوع یک، 8 هزار تومان و برای آرد نوع دو، 12 هزار و 500 تومان تمام می‌شود که نانواها آن را از طریق سامانه خرید و دریافت می‌کنند.

وی در خصوص طرح هوشمندسازی یارانه نان تصریح کرد: اتفاقات خوبی با این طرح افتاده است؛ ما در سال گذشته در سطح شهرستان‌های استان و تا حدودی در شهر تهران با پدیده صف مواجه بودیم که با طرح شناورسازی نانوایی‌ها بر اساس میزان پخت، آرد دریافت کرده و امکان فروش آرد را ندارند و باید برای دریافت سهمیه حتما پخت داشته باشند، که این موضوع باعث کاهش این صف‌ها شد و در این راستا از انتهای بهمن‌ماه زمان پخت نانوایی‌ها حدود ۲ ساعت و پیرو آن میزان پخت افزایش یافت.

معاون اقتصادی استاندار تهران گفت: یکی دیگر از نشانه‌های موفقیت‌آمیز بودن طرح هوشمندسازی، افزایش قیمت آرد قاچاق است که از حدود کیسه‌ای ۳۰۰ هزار تومان به حدود ۵۵۰ هزار تومان رسیده و آرد قاچاق به این سبب کمیاب شده است که با انجام طرح‌هایی که در سامانه نانینو داریم، بدنبال از بین بردن همین مقدار کمیاب نیز هستیم.

مهری در خصوص برنامه دولت جهت جلوگیری از تخلفات نانوایی‌ها بیان کرد: در سامانه نانینو ۱۴ الگوریتم که مطابق آن‌ها تخلفاتی از جمله گران‌فروشی و عرضه‌ خارج از شبکه شکل می‌گیرد، تعریف کرده‌ایم که در حال حاضر 3 تا از اصلی‌ترین این الگوریتم‌ها که تخلفات بر اساس آن‌ها انجام می‌شده در حال انجام است و راه این تخلفات بسته شده است که در دو ماه آینده این الگوریتم‌ها به‌طور کامل تعریف می‌شوند تا جلوی قاچاق آرد بطور کامل گرفته شود.

وی در خصوص یکی دیگر از فواید این طرح افزود: از طرف دیگر بخاطر اینکه امکان سوداگری در بازار وجود ندارد، قیمت مجوز نانوایی‌ها به شدت کاهش (حدود ۸۰ درصد) پیدا کرده و ارزش قبلی را ندارد و پیش‌بینی ما این است که قیمت این مجوزها کمتر هم می‌شوند.

معاون اقتصادی استاندار تهران با اشاره به اینکه بحث گران‌فروشی و کم‌فروشی به سبب عدم تغییر قیمت نان از سال 1400 تابحال تا حدودی وجود دارد، ادامه داد: روی مسأله گران‌فروشی و کم‌فروشی به شدت نظارت داریم اما در بحث عرضه خارج از شبکه آرد جلوی بخش زیادی از تخلفات گرفته شده است؛ متاسفانه بخش عمده‌ای از تخلفات با همکاری کارخانه‌های تولید آرد و نانواها انجام می‌شد که طی این هم‌دستی، کارخانه بخشی از سهمیه آرد نانوایی را با دادن مابه‌التفاوتی به آن بر می‌داشت که بزرگترین عرضه خارج از شبکه از این طریق انجام می‌شد که جلوی این اتفاق تا حد زیادی گرفته شد و بدنبال جلوگیری کامل از آن هستیم.

مشاور وزیر اقتصاد درباره برآوردهای به‌دست آمده از میزان انحراف مصرف آرد گفت: در سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان رقم یارانه‌ای بود که دولت برای تامین آرد پرداخت کرد و معادل عملکرد سال ۱۴۰۰ لازم بود تامین کند تا در سال ۱۴۰۱ بتواند نان را همچنان با قیمت مشابه سال ۱۴۰۰ و به صورت یارانه‌ای عرضه کند. در سال گذشته طرح هدفمندی یارانه ارز ترجیحی انجام شد و فاصله قیمت آرد یارانه‌ای و گندم یارانه‌ای نسبت به گندم سایر مصارف از ۴ برابر به ۱۶ برابر رسید وطبیعی بود که در این شرایط انگیزه انحراف مصرف آرد گندم یارانه‌ای افزایش پیدا می‌کرد و اگر دولت طرحی را اجرا نمی‌کرد، شاهد شدت یافتن افزایش مصارف گندم یارانه‌ای به شکل انحرافات آرد و گندم می‌بودیم.

جلال تاکید کرد: در پایان سال ۱۴۰۱ علیرغم اینکه انتظار داشتیم میزان مصرف نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش پیداکند، اما خوشبختانه با پیاده‌سازی فاز اول این طرح، مصرف آرد حدود ۴ درصد هم کاهش پیدا کرد.

مشاور وزیر اقتصاد افزود: در مرحله اول طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان، استقرار زیرساخت‌های کارتخوان‌های هوشمند و موضوع شفافیت داده‌های عملکردی نانوایان را در دستور کار دولت قرار دادیم و در فاز بعدی که به صورت آزمایشی آذر ماه سال گذشته در استان قزوین اجرا و در انتهای بهمن ماه سال گذشته به‌تدریج در کل کشور به صورت فراگیر به اجرا رسید، شناورسازی سهمیه آرد نانوایان به انجام رسید.

وی با بیان اینکه مرحله شناورسازی سهمیه آرد نانوایان یا همان تخصیص آرد به نانوایان مبتنی بر عملکرد کارتخوان‌های هوشمند یکی از گام‌های مهم در فاز دوم بود، گفت: گام دیگر در فاز دوم که از ۱۷ بهمن ماه سال گذشته انجام شد این بود که کمک هزینه پرداختی به نانوایان از ۱۵ درصد به ۳۰ درصد افزایش پیدا کرد. این کمک هزینه از شروع فاز اول به دلیل عدم تغییر قیمت نان در سال ۱۴۰۱ به همه نانوایان در سراسر کشور به‌طور روزانه پرداخت می‌شد و در شروع فاز دوم، میزان آن از ۱۵ درصد عملکرد روزانه، به ۳۰ درصد افزایش پیدا کرد.

جلال ادامه داد: اتفاق مهمی که در شناورسازی سهمیه آرد نانوایان رقم خورده، اینکه نانوایانی که عملکرد صحیحی دارند یعنی معادل آرد یارانه دریافت شده، فروش نان را به صورت دقیق و منظم و در قالب تراکنش‌های صحیح در کارتخوان هوشمند انجام می‌دهند، آرد یارانه‌ای این نانوایان افزایش پیدا می‌کند و امکان می‌یابند که نان بیشتری تولید کنند.

مشاور وزیر اقتصاد گفت: این موضوع افزایش کمک هزینه و اختصاص آرد یارانه‌ای مبتنی بر عملکرد نانوا و افزایش دسترسی به آرد یارانه‌ای مابه ازای عملکرد صحیح، باعث شده که اختصاص آرد یارانه‌ای بابت عدم عملکرد کاهش ساعت فعالیت یا ثبت تراکنش‌های غیر واقعی کاهش پیدا کند و آثار صرفه جویی یا جلوگیری از هدررفت آرد یارانه‌ای در کشور دیده شود؛ و در این میان سوءاستفاده از خلاء‌های درآمدی نانوایان که در سال‌های گذشته توسط مجموعه‌ای از افراد فرصت طلب و دلالان رقم خورده بود، با یک شیب تدریجی کاهش پیدا کند.

وی درباره مشخص شدن میزان انحرافات مصرف آرد یارانه‌ای با اجرای این طرح، اظهارکرد: هدررفت آرد یارانه‌ای از گذشته وجود داشت. در سال ۱۴۰۱ به دلیل حذف ارز ترجیحی و هدفمند شدن یارانه‌ها، انتظار ما این بود که میزان هدر رفت آرد یارانه‌ای افزایش هم پیدا کند.

جلال ادامه داد: براساس داده‌ها، حداقل ۲۵ درصد یارانه در نظر گرفته شده برای یارانه آرد از چرخه تولید نان خارج می‌شود. البته باید به این نکته توجه شود که تخصیص آرد به نانوایان مبتنی بر سامانه‌ای که وزارت جهاد کشاورزی در اختیار دارد با دقت کیلوگرم ثبت می‌شود یعنی هر بار که نانوایان خرید آرد آنجام می‌دهند، در این سامانه ثبت می‌شود که چه میزان آرد از کدام کارخانه خارج شده و چه میزان آرد توسط کدام نانوایی خریداری شده است.

مشاور وزیر اقتصاد افزود: ، اما اتفاقی که رقم می‌خورد، این است که یکسری افراد فرصت طلب، واسطه و دلال از خلاء درآمدی یا ضعف درآمدی نانوایان سوء استفاده می‌کردند و در قالب هماهنگی با این نانوایان بخشی از آرد یارانه‌ای را که توسط نانوا خریداری می‌شد را به مصارفی غیر از تولید نان اختصاص می‌دادند.

وی درباره محل استفاده از این انحرافات آرد یارانه‌ای تاکید کرد: برآورد ما این بوده که بیشترین انحراف مصارف خوراک دام وطیور است. پس از آن بیشترین مصرف در سایر مصارف صنعتی که از آرد گندم استفاده می‌کنند، بوده است و محل بعدی استفاده انحرافات که کمترین حجم را داشته، به شکل قاچاق از کشور خارج می‌شد.

جلال درباره مشخصا مشکل استان سیستان و بلوچستان در توزیع نان و ایجاد صف‌های طولانی برای خرید نان بین مردم و اعتراضات مبنی بر اینکه دولت در این استان افزایش جمعیت اتباع خارجی و افغان را در تعیین سهمیه در نظر نگرفته و مشکل قاچاق آرد از این استان مرزی اظهارکرد: اینکه اتباع خارجی در کشورمان جمعیتی بالایی دارند، حرف غلطی نیست، اما یکی از اهداف مرحله جدید طرح هم، اختصاص آرد مبتنی برعملکرد یعنی فروش نان توسط نانوایان برای رفع این مسئله بوده است. باید توجه داشت در فصول مختلف در استان‌های مختلف ترددهای جمعیتی انجام می‌شود و درایام عید، ایام برداشت محصول، شاهد ترددهای جمعیتی چه اتباع ایرانی و چه اتباع خارجی هستیم.

وی گفت: نکته‌ای که این زیرساخت جدید فراهم کرده این است که شناورسازی اختصاص آرد به نانوایان را محقق کرده و دیگر نگرانی‌هایی از این جنس که سهمیه آرد در استان یا شهری کافی نیست را برطرف می‌کند. در این فرآیند جدید، اختصاص آرد مبتنی بر هر دوره ۳۰ روزه عملکرد نانوا محاسبه و انجام می‌شود و معمولا خرید آرد نانوایان هر ۱۰ روز یکبار انجام می‌شود. در این مدت محاسبات سامانه به روز و براساس میزان فروشنان، میزان تخصیص آرد برای دوره بعد تعیین می‌شود.

مشاور وزیر اقتصاد تاکید کرد: با آغاز فاز دوم طرح و شناورسازی سهمیه آرد نانوایان، مبتنی بر گزارش‌هایی‌که از استان‌ها داشتیم صف‌های نامتعارف که دلیل اصلی آن، همان فاصله قیمتی آرد یارانه‌ای با آرد سایر مصارف بود که در نهایت انگیزه برخی نانوایان را به این سمت می‌برد که سهمیه آرد را پس انداز کنند و ساعت تولید نان را کاهش دهند، برطرف شده و با آغاز این طرح از ابتدای اسفند ماه سال گذشته و قبل از ماه مبارک رمضان گزارشات متعددی از استان‌ها دریافت کردیم که صف‌های نامتعارف از بین رفته‌است.

جلال ادامه داد: مشاهده و رصد سامانه هم نشان می‌دهد که ساعت فعالیت کار نانوایان چیزی حدود ۸ تا ۱۰ درصد افزایش پیدا کرده چراکه برای نانوایان واضح بود اگر تولید نان رقم نخورد، اختصاص آرد در دوره آتی اتفاق نخواهند افتاد و این تصور و رویکرد که نانوایان یک میزان آرد ثابتی در اختیار دارند و هر میزان نان تولید کنند این مقدار تغییری نمی‌کند، کنار گذاشته شد.

وی گفت: در استان سیستان و بلوچستان هم مشابه سایر استان‌ها بیشترین انحراف آرد برای مصارف خوراک دام و طیور و پس از آن محل استفاده آرد انحرافی، سایر مصارف و بعد از آن قاچاق است. البته قاعدتا در استان‌های مرزی ممکن است ظرفیت قاچاق بالاتر باشد.

مشاور وزیر تاکید کرد: به طور طبیعی در سال‌های گذشته رشد ۲.۵ تا ۳ درصدی در مصرف آرد داشتیم که معمولا ناشی از رشد جمعیت طبیعی کشور و مهاجران بود و سال گذشته هم انتظار داشتیم که حداقل تا ۳ درصد مصرف آرد مابه ازای رشد جمعیت اتباع مصرف آرد نسبت به سال ۱۴۰۰ بیشتر شود. همچنین انتظار افزایش مصارف نان را هم داشتیم و این اتفاقات هم رخ داده و البته انحرافات مصرف آرد هم می‌توانست رقم بخورد، اما اتفاق مثبتی که رخ داد این بود که علی رغم تمام این انتظارات، مصارف آرد در پایان ۱۴۰۱ در مقایسه با سال ۱۴۰۰ نه تنها افزایش پیدا نکرد بلکه تا حدود ۴ درصد هم کاهش پیدا کرد.

منظور از دوره عملکرد نانوایی آیا فقط عملکرد یک ماه قبل است یا میانگین دوره‌های عملکردی مدنظر است؟

مبنای اصلی عملکرد ما یک‌ماهه است، البته دوره دریافت آرد برای هر نانوایی متفاوت است. برای برخی دوره‌های ۱۰ روزه، ۱۵ روزه و یا ۳۰ روزه محاسبه می‌شود و متناسب با عملکرد دوره‌های قبلی، سهمیه آرد دریافت می‌کنند؛ یعنی برای هر ماه در دوره‌های ۱۰ روزه یک‌سوم ماه در دوره‌های ۱۵ روزه یک‌دوم و یا ۳۰ روزه به همان اندازه قبل اختصاص می‌یابد. هر نانوایی که فروش نان بیشتری داشته باشد و ساعت کارش را بخواهد افزایش دهد، در دوره آینده سهمیه آرد با چند درصد افزایش دریافت می‌کند؛ یعنی امکان افزایش تولید وجود خواهد داشت و کسی که قصد دارد نان بیشتری بفروشد و سهمیه او کفاف عملکردش را ندهد، سهمیه‌اش بالا می‌رود و به تدریج هر دوره که عملکرد محقق شود، براساس داده‌های کارتخوان هوشمند تا ۱۰ درصد امکان افزایش سهمیه آرد وجود دارد. در زمینه افزایش کمک‌هزینه نانواها به دلیل عدم افزایش قیمت نان در سال جاری و بر اساس قولی که دولت برای جبران افزایش هزینه اجاره و یا دستمزد نانواها داده است،‌ از اول طرح ۱۵ درصد ارزش عملکرد فروش نان به نانوا واریز می‌شد، اما در فاز دوم این رقم به دو برابر افزایش می‌یابد. در پایان هر روز عملکرد کارتخوان در فروش نان مبنای محاسبه کمک‌هزینه قرار می‌گیرد و از این پس این کمک‌هزینه به ۳۰ درصد افزایش می‌یابد. البته این عدد قطعی نشده ممکن است بین ۳۰ تا ۳۵ درصد از عملکرد نانوا در هر روز به عنوان کمک‌هزینه به حسابش واریز شود.

برخی نانوایان برای دریافت یارانه بیشتر ممکن است بیش‌اظهاری در فروش تعداد نان داشته باشند، با آن چگونه برخورد می‌کنید؟

مدیریت هوشمند آرد و نان به خاطر تحلیل داده‌ها و بهره‌برداری از داده‌ها است و توصیه ما به همه نانوایان این است که بزرگترین دارایی یک نانوا سوابق تراکنشی او در کارتخوان هوشمند است، بنابراین نسبت به سلامت و درستی داده‌های خود دقت کنند. در برخی نانواها مشاهده می‌شود که مثلا با یک کارت بانکی خریدهای غیرمتعارف به عنوان مشتری ثبت می‌شود. چون سامانه هوشمند است آن را شناسایی می‌کند. یا ممکن است برخی نانوایان نان را گران‌تر بفروشند یا تعداد بیشتری نان ثبت کنند، در حالی که کمتر از آن به مشتری تحویل می‌دهند. در این زمینه هم از نظارت مردمی استفاده می‌شود و هم بازرسان ویژه وجود دارند که در صورت کشف تخلف، جریمه‌های آن چنان سنگین خواهد بود که دیگر کسی به فکر رفتار متقلبانه نباشد. با پردازش داده‌ها و استخراج آن می‌توان عملکرد واقعی نانوا را به دست آورد. اگر عملکرد واقعی کمتر باشد، میزان سهمیه آرد و حتی کمک‌هزینه به نانوایی در دوره‌های بعدی کم می‌شود و رتبه نانوا کاهش پیدا می‌کند.

نانوایی‌ها براساس چند رتبه تقسیم‌بندی می‌شوند؟

کاهش رتبه اثر مستقیم بر کاهش تخصیص آرد در دوره آتی دارد. رفتار متقلبانه به افزایش سهمیه کمک نخواهد کرد و دوره‌های آتی اثر منفی می‌گذارد.

تاکنون چند نوع تخلف در نانوایی‌ها پیدا کرده‌اید؟

اکثر نانوایی‌ها درست عمل می‌کنند، اما برخی رفتارهای متقلبانه در برخی نانوایی‌ها هم شناسایی کرده‌ایم. برخی نانوایی‌ها تراکنش‌های غیرواقعی ثبت می‌کنند که این تراکنش‌ها بر افزایش آرد و کمک‌هزینه اثری ندارد و در آینده به دلیل دقت در رتبه نانوا، سهمیه آرد طبق رتبه خواهد بود؛ بنابراین نانوایان باید به سلامت و غیرواقعی بودن تراکنش‌ها دقت کافی داشته باشند. مسئله کم‌فروشی ویا کسری چانه خمیر نان را به دقت کنترل کنند و از کم‌فروشی اجتناب کنند، چون مجازات‌های معنی‌داری در نظر گرفته شده است. بنای ما اعتماد به نانوایی‌ها است، اما اگر مورد خلافی مشاهده شود، مجازات‌های پرهزینه خواهد بود و امکان جبران برای نانوایی‌ها سخت است. بازرسان مردمی و بازرسان حرفه‌ای به صورت موردی از نانوایی‌ها خرید می‌کنند. مردم هم می‌توانند نسبت به کمیت و کیفیت نان،‌ ابعاد و وزن نان، نحوه برخورد نانوا و بهداشت نانوایی اعلام نظر کنند و بر روی برنامک تخصصی نانوایی‌ها و نرخ‌های اعمالی اظهار نظر کنند. همچنین در مورد باز و بسته بودن نانوایی اطلاع‌رسانی کنند و رفتارهای غیرواقعی از طریق کارتخوان‌های هوشمند شناسایی می‌شوند. در این زمینه سایتی با نرم‌افزار نانی‌نو راه‌اندازی شده. این برنامک یک سمتی برای مردم دارد که می‌توانند تخلف‌های احتمالی نانوا را گزارش کنند و یک سمت برای نانوا دارد که می‌تواند کارنامه و سوابق و عملکرد خودش را ببیند. مردم هم می‌توانند برای رتبه‌بندی نانوا و ویژگی نانوایی اظهارنظر کنند.

طرح هوشمند نانوایی در فاز دوم از کی اجرا می‌شود؟

بعد از فراگیری در کلیه استان‌ها در مرحله دوم که به معنی تخصیص آرد یارانه‌ای مبتنی بر علمکرد واقعی نانواست، طرح به پایداری و بلوغ می‌رسد.

یارانه آرد و نان سالانه چقدر است و آیا دولت قصد ندارد، کم‌کم یارانه آن را کاهش و در نهایت حذف کند؟

آرد یارانه‌ای ارزان است. دولت پیش‌بینی لازم را برای تأمین گندم و آرد یارانه‌ای برای بودجه سال آینده را انجام داده است. طبق قول وزارت جهاد کشاورزی تأمین گندم برای آرد هیچ محدودیت و کمبودی نداریم. برای سال آینده هم پیش‌بینی لازم صورت گرفته و تغییر خاصی برای نان مردم و مشتریان صورت نمی‌گیرد.

فاصله قیمتی آرد نانوایی و صنف و صنعت چقدر است که منجر به هدر رفت آرد می‌شود؟

قبلا این فاصله قیمت به طور متوسط چهار برابر بود اما بعد از حذف ارز ترجیحی متوسط ۱۶ برابر شده؛ یعنی آرد غیرنانوایی ۱۶ برابر گران‌تر از آرد نانوایی است و این باعث شکل‌گیری هدررفت آرد می‌شود. دولت در نظر دارد با مدیریت هوشمند اتفاقی طی دهه‌ها به دلیل فاصله قیمت گندم و آرد و نان در مصارف مردمی و صنعتی وجود دارد، از هدر رفت آن جلوگیری کند. این عدد با مدیریت داده‌ها کشف شد و روزانه ۵ هزار تن آرد خارج از مصرف پیدا شد.

روزانه چه میزان آرد بین نانوایی‌ها توزیع می‌شود؟

آرد نانوایی‌ها روستائیان و عشایر و برخی از مصارف برای برخی نهادها شناسایی شده و روزانه ۵ هزار تن هدررفت شناسایی شده است. قبلاً ابعاد این هدررفت ناپیدا بود اما اکنون با اجرای طرح و تحلیل داده‌ها این میزان هدررفت روشن شد و ما امیدواریم با اجرای مرحله دوم، مدیریت هوشمند آرد و نان این رقم به حداقل ممکن کاهش پیدا کند و این هدررفت هم ناشی از فاصله قیمت‌ها، قیمت آرد یارانه‌ای و غیریارانه‌ای است.

بیشترین هدررفت مربوط به کدام بخش است؟ آیا قاچاق آرد هم سهم مهمی دارد؟

کلیه مصارف مشترک گندم و آرد مستعد جذب برای هدررفت آرد یارانه‌ای از شبکه دارند. هم در صنایع مختلف و هم در تولید خوراک دام و طیور و هم واحدهای صنعتی و صنفی و یک بخش کوچک هم قاچاق آرد به کشورهای همسایه انجام می‌شود. البته رقم قاچاق عدد بزرگی نیست. بزرگترین بخش جذب آرد یارانه‌ای در کارخانه‌های خوراک دام و طیور و واحدهای صنعتی و صنفی مصرف‌کننده گندم و آرد هستند که مستعد جذب آرد یارانه‌ای است.

مرحله دوم هوشمندسازی آرد از کی شروع می‌شود؟

مرحله دوم از بهمن‌ماه به تدریج شروع می‌شود. بستگی به روند اجرایی دارد. ملاحظات اجرایی را درنظر می‌گیریم. تلاش دولت این است که در کوتاه‌ترین زمان برای حمایت از نانوایان متعهد و اکثریت نانوایی‌ها که به کار خود تعهد دارند اعمال سهمیه جدید و کمک‌هزینه جدید انجام شود. همچنین تعداد اندکی از نانوایی‌ها که رفتار متقلبانه دارند با آنها برخورد می‌شود. در بخش مصرف‌کننده هم کیفیت نان افزایش و قیمت آن تغییر نخواهد کرد.

پرداخت یارانه نان چند ماهی است که آغاز شده و در پی آن قرار بود قاچاق آرد تا حد زیادی کنترل و کاهش یابد. یارانه نان از ابتدا این شائبه را به وجود آورد که پرداخت آن می‌تواند زمینه‌ساز گرانی قیمت نان شود.

از سال‌های گذشته موضوع نان سنتی در قالب نان یارانه‌ای نوع یک و نان یارانه‌ای نوع دو در کشور مطرح بود. در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم‌ آرد نان یارانه‌ای نوع یک بین ۸۲۰ تا ۸۵۰ تومان است و قیمت هر کیلوگرم آرد نان یارانه‌ای نوع دو حدود ۱۲۰۰ تومان است. بنابراین هر دوی این نان‌ها با دو نوع آرد، یارانه‌ای محسوب می‌شوند و قیمت آنها فاصله زیادی هم ندارد.

در نانوایی‌ها عموما کیسه‌های زردرنگ آرد یارانه‌ای نوع دوم هستند و کیسه سفیدرنگ حاوی آرد نان یارانه‌ای نوع یک است؛ آرد نان یارانه‌ای نوع دو در ابتدای دهه۹۰ در دولت دهم که یک‌بار آزادسازی اتفاق افتاد تحت عنوان نانوایی‌های آزادپز مطرح شد. این اصطلاح از آن زمان باقی مانده و عمدتا در نانوایی‌های سنگکی این اصطلاح رایج است که این یک عبارت مصطلح شده اشتباه است.

در برخی موارد از این موضوع و اصطلاح از سوی نانوایان استفاده نادرست و باعث گمراه شدن مشتریان می‌شود وگرنه نانوایی سنتی آزادپز به شکل معنی‌داری در کشور وجود ندارد. یعنی نانوایی سنتی که آرد را با نرخ آزاد تهیه و با آن نان پخت کند در کشور وجود ندارد.

محمد جلال، مشاور وزیر اقتصاد با بیان این‌که آرد نانواهای سنتی به‌صورت یارانه تامین می‌شود، می‌گوید: «حدود ۶۵ تا ۷۰درصد آرد نانوایی‌های کشور از طریق آرد یارانه‌ای نوع یک تامین می‌شود و برای باقی آن ــ حدود ۳۰ درصد ــ آرد یارانه‌ای نوع دو توزیع می‌شود، اما باید توجه داشت که تمام نان‌های سنتی از طریق آردهای یارانه‌ای پخت می‌شود.»

به گفته وی، بالای ۹۹درصد نانوایی‌های سنتی ازجمله نان لواش، سنگک، بربری و تافتون از آرد یارانه‌ای استفاده می‌کنند و تنها در برخی از مناطق محدود در شمال شهرهای پرجمعیت مواردی بوده که به نانوایی‌ها مجوزهایی داده شده که از آرد غیریارانه‌ای استفاده کنند و نرخ نان این نانوایی‌ها هم آزاد است. البته آرد نان‌های سنتی محلی که بعضا برای پخت آن‌ها از روغن و شکر استفاده می‌شود، از نوع یارانه‌ای نیست و نرخ آن‌ها متفاوت از نان‌های سنتی در چهار نوع شناخته شده است.

جزئیات جدید از تغییر یارانه نان