یارانه نان | یارانه نان اجرا | یارانه نان تهران
یارانه نان اجرایی می شود | این افراد یارانه نان دریافت می کنند
مشاور وزیر اقتصاد گفت: دستورالعملهای مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان تهیه شده و پس از نهایی شدن و ابلاغ به نانواییها در ماه جاری آغاز میشود.
هوشمندسازی یارانه نان یک حرکت جدی و تأثیرگذار در توزیع عادلانه یارانهها در بین مردم است. هدفمندسازی یارانه نان دیر کلید خورد ولی آغاز طرح هدفمندسازی یارانه نان در شرایط فعلی که جهان با مشکل تأمین گندم مواجه است میتواند تأثیر خوبی در جلوگیری از هدر رفتن منابع و مشکلات احتمالی در حوزه گندم باشد. طرح یارانه نان قدم مهم و ارزشمند در راستای اجرای عدالت در بین نانواییها است. در ادامه توضیحات اجرای طرح یارانه نان در قزوین و زنجان را بخوانید.
مشاور وزیر اقتصاد گفت: دستورالعملهای مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان تهیه شده و پس از نهایی شدن و ابلاغ به نانواییها در ماه جاری آغاز میشود.
محمد جلال مشاور وزیر اقتصاد و دارایی با بیان اینکه تا چند روز آینده مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان آغاز میشود، گفت: در مرحله نخست از نظر تعداد نصب کارتخوانها حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد و از نظر تعداد تراکنشها بیش از ۹۵ درصد تراکنشهای فروش نان در کشور تحت پوشش این طرح ملی است و روزانه بیش از ۶.۷ میلیون تراکنش در قالب ۶ میلیون کارت یکتا در حال ثبت در سامانه است و بیش از ۹۸ میلیون قرص نان در سامانه ثبت و به فروش میرسد.
او افزود: طبق تصمیمات کارگروه ستاد تنظیم بازار و مدیریت کلان کشور، مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان با ابلاغ به نانواییها در ماه جاری آغاز میشود.
جلال بیان کرد: در مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان شاهد صرفهجوییهای ناشی از اجرای این طرح ملی خواهیم بود.
مشاور وزیر اقتصاد و دارایی گفت: کلیت رحله دوم هوشمندسازی یارانه نان این است که مفهوم سهمیه آرد صرفاً بر پایه مجوز موضوعیت خود را از دست بدهد و اختصاص آرد یارانهای یا به تعبیر دیگر دسترسی به یارانه آرد منوط به عملکرد تولید نان شود.
مشاور وزیر اقتصاد با بیان اینکه در طرح هوشمندسازی یارانه نان، عملکرد نانوا سنجیده و قابل ارزیابی است، گفت: در این طرح، برای مردم اتفاق ویژهای نخواهد افتاد، یعنی افزایش قیمت نان و محدودیت خرید نان برای مردم نخواهیم داشت.
مشاور وزیر اقتصاد با بیان اینکه در طرح هوشمندسازی یارانه نان، عملکرد نانوا سنجیده و قابل ارزیابی است، گفت: در این طرح، برای مردم اتفاق ویژهای نخواهد افتاد، یعنی افزایش قیمت نان و محدودیت خرید نان برای مردم نخواهیم داشت.
، محمد جلال با اشاره به اجرای طرح هوشمندسازی و مردمیسازی یارانه نان، اظهار داشت: یارانه آرد و نان یک تفاوت ماهوی با یارانه سایر کالاهای اساسی و حتی حاملهای انرژی دارد و اینکه وقتی یارانه را به خود کالا اختصاص میدهیم، کسانی از یارانه بیشتر منتفع میشوند که بیشتر مصرف میکنند، اما در سایر کالاها و حتی حاملهای انرژی، افراد پرمصرف، بیشتر افراد متمکن هستند.
وی افزود: در موضوع نان، پرمصرفها، افراد و خانوادههایی هستند که تمکن مالی پایینتری دارند و به دلیل اینکه امکان تأمین کالاهای مصرفی دیگر را ندارند، نان بیشتری مصرف میکنند؛ البته به شرطی که واقعاً نان به مصرف این خانوارها برسد.
هدف اصلی، جلوگیری انحراف از مصارف گندم و آرد و نان است
مشاور وزیر اقتصاد، هدف اصلی طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان یا به اختصار (مهیا) را جلوگیری انحراف از مصارف گندم و آرد و نان عنوان کرد.
مشاور وزیر اقتصاد توضیح داد: در سمت مردم اتفاق ویژهای را مشاهده نخواهیم کرد؛ یعنی نه افرایش قیمت نان و نه محدودیت خرید نان توسط مردم را خواهیم داشت و نه حتی ابزار خاصی تحت عنوان کارت نان یا چیزی شبیه این برای مردم وجود دارد، به این معنی که مردم با کارت بانکی خودشان از هر بانکی که باشد، مطابق سابق خرید نان را با همان نرخ سابق انجام میدهند.
عملکرد نانوا قابل ارزیابی میشود
جلال ادامه داد: فقط از سمت کارتخوانهای هوشمند، یا بستر پرداخت هوشمندی که به این سامانه متصل است، تغییر اتفاق میافتد و عملکرد نانوا سنجیده شده و قابل ارزیابی میشود، با این رویکرد بحث ما این است که دسترسی به آرد یارانهای یا یارانه آرد، منوط به میزان عملکرد فروش نان به مردم است.
وی اضافه کرد: قبلاً این تخفیف با رایزنی و چانهزنی اتفاق میافتاد، یعنی یک سهمیه آرد مشخصی به نانوا داده میشد ولی اینکه برای آن عملکردی وجود دارد یا خیر، دیگر بررسی نمیشد؛ یعنی ما نمیتوانستیم خروجی را بسنجیم، این زیرساخت در فاز نخست خودش که بحث استقرار سامانههای پرداخت هوشمند است، سنجش عملکرد نانوایان را انجام میدهد.
جلال گفت: سهمیه آرد برای نانوایان متعهد و درستکار و توانمند در این طرح به تدریج برداشته میشود و هزینه بالای اجاره نانوایی که ناشی از سهمیه آرد بوده است، به آرامی کاهش پیدا میکند و همچنین هزینه مجوز به مرور کاهش مییابد و به سمت صفر حرکت میکند.
مشاور وزیر اقتصاد متذکر شد: بنابراین در نهایت هزینه تولید نان برای این نانوایان کاهش خواهد یافت و از سوی دیگر افرادی که بیشتر با انگیزه عرضه خارج از شبکه آرد و سوءاستفاده از آرد ارزان، کسب و کار خود را فعال کرده بودند و مجوز گرفته بودند، موضوعیت کار برایشان از دست میرود، چراکه در این طرح به آنان یا آرد یارانهای مبتنی بر عملکرد ثبت شده در این سامانه اختصاص مییابد یا آرد و گندم آزادسازی میشود و اگر شرایط فراهم شود و در یک استان آزمایش شود، مابهالتفاوت نرخ آزاد با نرخ فروش نان، یا همان قیمت تمام شده نان به حساب آنان واریز میشود.
مشاور وزیر اقتصاد بیان کرد: این طرح با دو رویکرد در فاز دوم خود پیگیری خواهد شد؛ یا آرد یارانهای مبتنی بر عملکرد اختصاص مییابد یا آرد و گندم به نرخ آزاد تغییر قیمت مییابد و به ازای عملکرد، مابهالتفاوت آن به نانوا پرداخت میشود، ولی از سمت مردم هیچ تغییری نداریم و هیچ جهش قیمتی یا هزینهای به مردم وارد نمیشود.
استفاده از مفهوم الگوی متعارف
جلال یادآور شد: از سمت مردم اصولاً ما محدودیت یا مفهومی تحت عنوان سهمیه نان نداریم، وقتی میگوییم سهمیه، یعنی یک قیمت نان اصطلاحاً ترجیحی و یک قیمت آزاد نان داریم و کلاً رویکرد طرح، رویکرد مدیریت دادهمحور است. یعنی ما سمت نانوا در بیشتر اوقات و گاهی از سمت مردم یا خریداران، ممکن است تراکنشهای غیرمتعارف داشته باشند که در اینجا از مفهوم الگوی متعارف استفاده کردیم و میانگین رفتاری فروش یا خرید نان در بین نانوایان و مشتریان در هر منطقه، سنجیده میشود چون در هر منطقه یک الگوی رفتاری متفاوت داریم.
وی افزود: ما از همان میانگین عملکرد نانوایان یا میانگین عملکرد خریداران، الگوی متوسط را استخراج میکنیم و فعالیت کردن حوالی این الگو را متعارف میدانیم؛ اما فاصله گرفتن از این الگو قاعدتاً متعارف نخواهد بود، یعنی نانوایی که احیاناً بخواهد تقلب کند و با یک کارت چند بار تراکنش خرید بزند یا بیش از حد تراکنشهای غیرواقعی در کارتخوان داشته باشد، با یک تحلیل داده ساده، استخراج میشود و تراکنش های غیر معمول از مابهالتفاوتی که قرار است به وی پرداخت شود یا آرد یارانهای که قرار است مابهالتفات آن به نانوا پرداخت شود، حذف خواهد شد و همچنین برای نانوا رتبه اعتباری در نظر گرفته میشود که به ازای هر بار ارتکاب روشهای متقلبانه، رتبه اعتباری نانوا کاهش یابد.
مشاور وزیر اقتصاد یادآوری کرد: این روش باعث میشود که ضریب تخفیف بازپرداخت یا تخفیف مابهالتفاوت آرد یارانهای کاهش یابد و مدتها طول بکشد که نانوا بتواند رتبه اعتباریاش را ترمیم کند؛ لذا با یک الگوی بازدارنده غیرقضائی ترجیح میدهیم که موضوع حل و فصل شود و نانوایی که زحمتکش است و میخواهد مفصل روی این حوزه کار کند و قبلاً محدودیت سهمیه آرد داشت و یا نمیتوانست از یک حجمی بیشتر تولید کند، در این طرح دیگر آن محدودیتها به صورت اتوماتیک برداشته میشود.
وی اضافه کرد: از آن طرف یک عدهای که صرفاً به دنبال سهمیه هستند، موضوعیت ادامه کسب و کارشان از بین میرود و خود به خود مجبورند یا تغییر شیوه دهند و یا واقعاً به فکر تولید نان برای کسب سود باشند و یا اینکه کلاً این کسب و کار را رها کنند.
پوشش ۶۳ درصدی کارتخوانهای هوشمند در کشور
مشاور وزیر اقتصاد با اشاره به برآورد صرفهجویی ۱.۵ میلیارد یورویی سالانه با اجرای این طرح تشریح کرد: برآوردهای بیشتر از ۱.۵ میلیارد یورو هم از محل ذخیره گندم و آرد صرفهجویی با این طرح خواهیم داشت که این از طریق بررسی دادههایی که از سامانه به دست میآید، مشخص شده است، با گذشت حدود ۵۵ روز از این طرح، ما از نظر تعداد کارتخوان بیش از ۶۳ درصد از کل کشور را پوشش دادهایم و از نظر تعداد تراکنشهای فروش نان نانواییها بیش از ۸۹ درصد نانواییهای کشور را پوشش دادهایم.
جلال گفت: قبل از شروع طرح، روزانه چیزی حدود ۷ میلیون تراکنش فروش نان در کارتخوانهای نانواییهای سراسر کشور داشتیم که مبتنی بر آمارهای بانک مرکزی است و الان بیش از ۶ میلیون تراکنش را روزانه در سامانه مشاهده میکنیم و تخمینهای اولیه نشان میدهد که این مبنای ۳۰ درصد انحراف، تخمین رو به بالایی نیست، بلکه یک تخمین معمولی و شاید هم رو به پایین باشد و عدد جلوگیری از انحرافات و تقلبها و سوءاستفادهها شاید بزرگتر از این هم باشد؛ ولی اجمالا برای طرح موضوع همان ۳۰ درصد انحراف عددی است که روی آن اطمینان حاصل شده است که وجود دارد و امیدواریم که این طرح بتواند تا حد بسیار زیادی از این انحرافات را بدون ایجاد تنش قیمتی یا محدودیتی در خرید برای خریدهای متعارف، مدیریت بکند.
وی همچنین توضیح داد: خریدهای کسب و کارها و نهادهای بزرگ و خریدهای حجیم که اصطلاحاً ناظر به یک نهاد یا مجموعهای است، صرفاً با ثبت اطلاعات آن نهاد یا کسب و کارها، اطلاعات فرد خریداری که به نمایندگی از آنها میخواهد خرید را انجام بدهد، تراکنشهای خریدش تبدیل به تراکنشهای متعارف میشود و جزو عملکرد نانوا هم محاسبه خواهد شد؛ اما اگر این کار را انجام ندهد، عملکرد خریدش جزو عملکرد خروجی نانوا محسوب نمیشود و از تخفیفهای بعدی دچار مشکل خواهد شد.
پرداخت ۱۵ درصد مازاد عملکرد فروش کارتخوانهای هوشمند با نانوایان
مشاور وزیر اقتصاد درباره نرخهای اعلام شده از سوی اتحادیه عنوان کرد: اینها همان نرخ سال گذشته است و هیچ تغییری نکرده است، مبنای عمل مطابق همان قانون مجلس و هم نرخهای سال ۱۴۰۰ است و چون این نرخها تغییر نمیکند، نانوایانی که فعالیت میکنند، فعلاً بعد از نصب کارتخوانهای هوشمند و مبتنی بر عملکردشان ۱۵ درصد مازاد پرداخت به آنها در پایان هر روز پرداخت میشود و پیگیر هستیم که این عدد افزایش یابد تا نانوایان بتوانند افزایش هزینههای اجاره و دستمزد خودشان را پوشش بدهند و بتوانیم از کسی که فعالیت درست و سالم انجام میدهد به قدر کفایت حمایت کنیم تا کسب و کارش ادامه پیدا کند.
جلال توضیح داد: از سمت مردم هم زیرساخت مشارکت برای رتبهبندی نانوایان و اخذ نظر مردم راجع به کیفیت و مقدار نان برای هر نانوایی اعم از کمفروشی و احیاناً گزارش دادن برخی تقلبها و ... با استفاده از ظرفیت مردم هم پیشبینیهایی انجام شده است که در آینده به آن پرداخته خواهد شد.
ابزار جدیدی تحت عنوان کارت نان صحت ندارد
جلال متذکر شد: مجدداً تأکید میکنم که در راهکار طرح پیشنهادی مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان که از سمت وزارت اقتصاد مدیریت میشود و وزارتخانههای کشور، کشاورزی، رفاه و ... همکاری بسیار خوب و نزدیکی داشتند و مسئولان استانی هم همراهی و دقت نظر بالایی داشتند، کار به خوبی پیگیری شد، اما حتماً نواقصی در کار وجود دارد که در طول زمان رفع خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: از مردم هم که صبوری به خرج می دهند تشکر و تأکید میکنیم که در این طرح هیچگونه افزایش قیمتی در حوزه نان سنتی را به دنبال نخواهد داشت و محدودیتهای خرید هم وجود نخواهد داشت و ابزار جدیدی تحت عنوان کارت نان و ... هم یک شایعه و گمانهزنی رسانهای بوده و صحت ندارد و مردم با هر کارت بانکی که نزد خودشان است میتوانند خرید خودشان را انجام دهند و هیچگونه تغییری از طریق کارتخوانهای جدید نخواهیم داشت.
مشاور وزیر اقتصاد در امور سیاستگذاری نان گفت: در اجرای طرح هوشمند سازی و مردمی سازی یارانه نان تا پایان سال ۱۴۰۱ افزایش قیمت نان سنتی نخواهیم داشت، در این الگو، مفهومی تحت عنوان سهمیه بندی نان نخواهیم داشت، نان کارتی و یا کارت نان نخواهیم داشت و سیاستگذاری قیمت نان بهبود خواهد یافت.
محمد جلال در جلسه «بررسی روند اجرای طرح هوشمندسازی و مردمیسازی یارانه نان» در استان مازندران، با اشاره به تصمیم دولت در تخصیص هدفمند یارانه کالاهای اساسی بیان کرد: در مورد نان سنتی، یارانه از گندم برداشته میشود و به آرد نانواییها اختصاص پیدا میکند.
وی با اشاره به حذف عرضههای خارج از شبکه در قالب قاچاق آرد یا مصارف نان در دامداریها پس از اجرای این طرح، افزود: برآورد اجمالی ما این است که بعد از اجرای طرح یارانه نان، حدود ۳۰ درصد مصرف گندم کشور (تحت عنوان نان مصرفی مردم) کاهش مییابد و این کاهش در مصرف، سالانه حدود یک و نیم میلیارد یورو صرفه جویی در پی دارد.
دستیار ویژه وزیر اقتصاد، در مورد جزئیات اجرای این طرح گفت: این طرح در دو سطح اجرا میشود؛ سطح اول فراگیری کارتخوانهای هوشمند است و در آن به ثبت تراکنشهای مقداری فروش و ارزیابی عملکرد نانواییها از طریق دادههای صحیح، قابل اتکا و به هنگام اقدام میشود. در این سطح مقدار فروش نان و اختصاص آن به اقشار مختلف جامعه را در فرآیند متعارفی که مردم آن را با عنوان «خرید با کارت» میشناسند، اندازهگیری میکنیم.
وی اضافه کرد: در سطح دوم قیمت گندم و آرد برای نانوایانی که تحت پوشش زیرساخت فروش مکانیزه نان قرار گرفته اند، افزایش پیدا میکند. نانوایان پرداختی انجام نمیدهند و مهلتی ۳۰ تا ۴۵ روزه به آنها داده میشود، اما آنها متعهد به پرداخت قیمت تمام شده آرد خواهند شد.
جلال ادامه داد: پس از آن با بررسی زیرساخت هوشمند نصب شده در نانوایی و اطمینان از اینکه که نان به خانوارها واگذار شده، یارانه اختصاص یافته (نان قیمت تمام شده منهای نان قیمت فعلی) به حساب نانوا واریز میشود. در نتیجه مردم در این طرح با هیچ تغییری در قیمت و فرآیند خرید مواجه نمیشوند.
جلال در ادامه بیان کرد: با اجرای این طرح، برخی از محدودیتها برای نانوایانی که فعالیت رسمی و واقعی آنها تولید و پخت نان است، برداشته و مفاهیمی مانند سهیمه آرد به آرامی کمرنگ میشوند. به این معنا که یک نانوایی در صورت صلاح خود حتی میتواند به صورت شبانه روزی فعالیت داشته باشد. نانوایانی که میخواهند آرد خرید کنند، به دلیل مهلت زمانی که داده میشود، مشکل سرمایه در گردش نخواهند داشت و در این بازه زمانی گرچه پول آرد خود را تسویه میکنند، اما روزانه مبلغ ما به تفاوت را دریافت خواهند کرد.
وی توضیح داد: این مبلغ ما به تفاوت شامل دو پارامتر است؛ افزایش قیمت آرد و افزایش هزینههای دستمزد و اجاره نانوایان که در سال ۱۴۰۱ اتفاق افتاده است. پس نانوایانی که قصدشان تولید نان و فروش آن به مردم است، در این طرح منتفع میشوند و مردم نیز هیچ تغییری را از منظر مقدار و مبلغ خرید نان متوجه نمیشوند.
جلال تاکید کرد: در اجرای طرح هوشمند سازی و مردمی سازی یارانه نان تا پایان سال ۱۴۰۱ افزایش قیمت نان سنتی نخواهیم داشت، در این الگو، مفهومی تحت عنوان سهمیه بندی نان نخواهیم داشت، نان کارتی و یا کارت نان نخواهیم داشت و سیاستگذاری قیمت نان بهبود خواهد یافت.
همچنین سیداسماعیل هاشمی، مدیر کل اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان مازندران در این جلسه بیان کرد: دولت اصلاحات مهم اقتصادی را در راستای حذف سود برای عدهای خاص آغاز کرده است و یکی از موضوعات مهم در این خصوص آزادسازی قیمتها و پرداخت مستقیم یارانه نان به مردم است.
وی افزود: اعطای آرد یارانهای به صنایع یا نانواییها زمینه فساد و تبانی را فراهم کرده بود اما با آزادسازی نرخ آرد صنعتی از این موارد جلوگیری خواهد شد.
مدیر کل اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان مازندران یکی از مهمترین نکات اجرای طرح یارانه نان را امکان نظارت آنلاین دانسته است، زیرا با اجرای آزمایشی طرح هوشمندسازی یارانه آرد، این امکان برای مسئولان فراهم میشود تا از قاچاق منابع جلوگیری کنند.
محمد قربانی، معاون وزیر جهاد کشاورزی پیشبینی کرد، طرح فروش نان با دستگاههای کارتخوان هوشمند حداکثر تا پایان تیرماه در کل کشور به مرحله اجرا درآید.
به گفته معاون وزیر جهاد کشاورزی، اجرای طرح توزیع نان با دستگاههای کارتخوان در کشور، نیاز به ۸۳ هزار دستگاه کارتخوان دارد که در صورت تجهیز همه نانواییها به آن، این طرح عملیاتی خواهد شد.
طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان پیش از این در استانهای زنجان، قزوین، گیلان، فارس، ایلام، گلستان، همدان، چهارمحال و بختیاری و سمنان اجرا شده بود و اجرای مرحله اول این طرح از۳۰ خردادماه در استان تهران نیز آغاز شد و حدود ۹ هزار دستگاه کارتخوان به نانواییها اختصاص پیدا میکند. براساس این گزارش، سرعت نصب دستگاههای کارتخوان در استانهای زنجان، گلستان، فارس و قزوین افزایش یافته و حالا با اجرای این طرح در پایتخت، خطاهای این طرح مشخص و مرتفع میشود. با اجرای فروش نان با دستگاههای کارتخوان هوشمند، خرید نان با کارت بانکی فرد که به کد ملی آن شخص متصل است، انجام میشود و نرخ نان با نرخ سال قبل محاسبه میشود؛ ضمن اینکه هیچ تغییری در حجم و نرخ نان خریداری شده صورت نمیگیرد.
جلوگیری از گرانفروشی، قاچاق آرد و تخصیص آرد بر مبنای فعالیت نانواییها از مهمترین نقاط قوت این طرح عنوان شده است.
تا قبل از آزادسازی نرخ آرد، نرخ این محصول در همه جای کشور یکسان بود و به علت یارانهای بودن آن به خارج از کشور قاچاق میشد، اما اکنون به جای خروج غیرقانونی از کشور در داخل و بین واحدهای یارانهای و آزاد خرید و فروش میشود. در واقع اکنون آرد از نانواییهای دولتی خارج میشود و به نانواییهای آزادپز برده و این محصول خارج از شبکه عرضه میشود. بنابراین، دولت برای جلوگیری از خروج آرد خارج از شبکه، طرح فروش نان با دستگاههای کارتخوان هوشمند را به مرحله اجرا رسانده است که بعد از تجهیز ۸۳ هزار دستگاه کارتخوان، عملیاتی خواهد شد. براساس آمارها، هر ایرانی بهطور متوسط روزانه ۳۰۰ گرم نان مصرف میکند که با توجه به جمعیت ایران سالانه به ۹.۵ میلیون تن گندم نیاز است، اما اکنون بیش از ۱۱.۵ میلیون تن گندم در کشور مصرف میشود. این فاصله مصرفی نشان میدهد بیش از ۲ میلیون تن گندم و آرد از کشور قاچاق یا بعد از پخت به ضایعات نان تبدیل میشود.
نصب کارتخوانهای هوشمند راهی برای جلوگیری از قاچاق آرد است، زیرا سهمیه آرد نانواییها بر مبنای تراکنش یا میزان فروش نان تخصیص داده میشود و باعث خواهد شد واحدها ساعات بیشتری را به پخت نان اختصاص دهند. با نصب کارتخوانهای هوشمند، افراد نان را با نرخ ثابت از نانواییها خریداری میکنند و دیگر سوءاستفاده در قیمتها به بهانههای مختلف رخ نمیدهد. بنابر آمار بنیاد ملی گندمکاران، سالانه ۱۰ تا ۱۰.۵ میلیون تن گندم مورد نیاز کشور است که به سبب ارزان بودن۳۰ درصدی نرخ گندم با نرخ جهانی، گندم از شبکه مصرف نان خارج میشد ولی با مردمیسازی یارانهها و طرح هوشمندسازی فروش نان، پیشبینی میشود میزان مصرف به ۵ تا ۶ میلیون تن برسد که ۱.۵ میلیارد دلار صرفهجویی ارزی به همراه دارد.
در کنار هوشمندسازی نرخ آرد، فروش کیلویی نان هم در ارتقای کیفیت و کاهش ضایعات تأثیر بسزایی دارد و بنابر گفته امراللهی، مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی، طرح کیلویی فروشی نان در جلسه شورای آرد و نان در حال بررسی است. دولت با اجرای طرح توزیع کیلویی نان بهدنبال آن است که مردم نان را با نرخ مناسب دریافت کنند، چرا که اجرای این طرح جلوی کمفروشی و گرانفروشی را میگیرد و هیچگونه افزایش قیمتی برای مردم در بر ندارد.
دولت اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی را در حوزه نان کلید زده و حالا قرار است با اجرای تدریجی این طرح و رفع مشکلات احتمالی، آن را به کل کشور تعمیم دهد تا از این طریق ناکارآمدیها و سوءاستفادههایی که پیش از این شکل گرفته بود، رفع شود.
پای «نان کارتی» به تهران باز شد. این طرح که از زنجان آغاز شده و به ۱۰ استان دیگر رسیده بود، سرانجام از روز گذشته سر از پایتخت درآورد. حال برخی از این طرح بهعنوان آغاز سهمیهبندی نان یاد میکنند. اما بسیاری از دستاندرکاران صنعت نان هم نان کارتی را طرحی مبهم میدانند.
در حالی از روز دوشنبه طرح نان کارتی در تهران اجرا شد که هنوز ابعاد و مسائل پیرامون این طرح مشخص نیست. حتی اگر از مردم سؤال کنید که با این طرح چه تغییری در نحوه خرید نان ایجاد میشود؟ در نهایت به این پاسخ بسنده میکنند که از این پس دیگر نانواییها پول نقد قبول نمیکنند!
نبود شفافیت و ضعف در اقناع افکار عمومی، موضوع جدیدی در تصمیمات یکشبه دولت نیست. البته دولت هم تمایل چندانی به شنیدن نقطه نظرات و تجربه اصناف درباره تصمیمگیریها مهم در سطح ملی نیز ندارد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار تهران در تازهترین اظهارنظر خود از اجرای مرحله اول طرح نان کارتی در تهران خبر داد. بر اساس اعلام حشمتالله عسگری، تاکنون حدود ۶۸۰۰ کارتخوان در نانواییهای استان تهران نصب شدهاند. این بدان معناست که ۲۲۰۰ نانوایی دیگر باید مجهز به این کارتخوانها شوند.
طبق صحبتهای او فعلاً آرد یارانهای به واحدهای نانوایی پرداخت میشود. به همین دلیل شکل پرداخت یارانه نان تغییری نمیکند. اما بعد از اینکه آرد نانواییها آزاد شود دولت مابهالتفاوت قیمت نان را به حساب نانوایان واریز میکند تا مردم کماکان نان را به قیمت قبل بخرند.
رئیس هیاتمدیره کانون صنایع آرد، طرح نان کارتی را اقدام مهمی دانست و گفت: در گذشته نان به شکل رانتی توزیع میشد. حال باید دید با هوشمندسازی فروش نان این رانت برچیده میشود یا خیر؟
حسین یزدجردی در گفتگو با تجارتنیوز تشریح کرد: بهرغم اینکه طرح نان کارتی بسیار مهم است، اما از شفافیت کافی برخوردار نیست. در واقع اجرای این طرح تفاوت چندانی با گذشته ندارد. تا همین چند ماه گذشته هم مردم با مراجعه به نانواییها به جای پول نقد، کارت میکشیدند. در حال حاضر همین روال نیز ادامه دارد، اما با این تفاوت که فقط دستگاه پوز نانواییها متفاوت شده است.
این مقام صنفی به بخشی از ایرادات و ابهامات این طرح اشاره و عنوان کرد: در این طرح، هنوز تکلیف افراد که تابعیت غیرایرانی دارند مشخص نیست. عشایر هم بلاتکلیف ماندهاند. کسی درباره وضعیت دانشگاهها، نهادهای نظامی و … که سهمیه آرد ارزان دریافت میکردند هم چیزی نمیداند. اگر هم برای آن فکری کردهاند، اما اقناع عمومی صورت نگرفت.
او ادامه داد: اکنون به دلیل اینکه پیرامون مسائل این طرح روشن نیست نمیتوان، اظهارنظر خاصی درباره آن داشت. اما اگر این طرح در مسیر درست خود قرار بگیرد، پایه فساد و رانت را برمیچیند. در غیر این صورت در روی همان پاشنه قدیم میچرخد.
یزدجردی تاکید کرد: برای این طرح که در سطح ملی است باید به مردم آگاهی لازم داده میشد. اما حتی دستاندرکاران کلیدی را هم به مشارکت نگرفتند تا بتوانند تجربیات و نقطه نظرات خود را مطرح کنند. بنده به عنوان رئیس صنعت آرد کشور از این طرح اطلاع لازم را ندارم. هیچوقت هم از بنده خواسته نشد که نقطه نظرات خود را مطرح کنم.
وی در پایان یادآور شد: این طرح در حالی توسط وزارت اقتصاد در حال تدوین است که تاکنون این وزارتخانه هیچ مداخلهای در صنعت نان نداشت!
روش کار به این صورت است که سهمیه یک نانوایی اکنون مثلا ۲۰۰ کیسه آرد در ماه بوده، اما با اجرای این طرح به نانواییها بر اساس تعداد نانی که به فروش میرسانند، آرد داده میشود؛ بنابراین بر اساس نان فروخته شده به نانوایی آرد میدهند و تغییری در سهمیه مصرفکننده ایجاد نمیشود.
پس از اجرای طرح موسوم به «هوشمندسازی یارانه آرد و نان» در برخی استانهای ایران، اجرای این طرح در استان تهران نیز از روز گذشته دوشنبه، ۳۰ خرداد آغاز شده است. دولت در حالی نام این طرح را «هوشمندسازی یارانه آرد و نان» گذاشته که به نظر میرسد بیش از هر چیز فروش نان با سیستم جدید نوعی «سهمیهبندی» باشد. به این صورت که آرد مورد نیاز برای پخت نان با نرخ یارانهای در یک طرف به صورت «سهمیهای» به نانواییها داده میشود و در کنار آن نانواییهای آزادپز نیز به کار خود ادامه خواهند داد.
در واقع مصرفکننده نان در این سیستم جدید و پیچیده قرار است بین نان یارانهای و نان آزادپز «انتخاب» کند. در واقع دولت میگوید در این روش دیگر به نانواییها آرد دولتی نمیدهد و بهازای فروش نان به نانوا یارانه نقدی میدهد. استدلال دولت نیز این است که آردی که به نانواییها تحویل داده شده باید تبدیل به نان شود و سر از بازارهای دیگر در نیاورد. اما نکتهای که فضای کار را سختتر میکند اینکه با قطع یارانه آرد و پرداخت این یارانه به صورت نقدی، نانوایان نگرانند که جبران مابهالتفاوت آرد یارانهای و آزاد توسط دولت به تاخیر بیفتد.
بر اساس اعلام حشمتالله عسگری، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران در فرآیند اجرای فاز اول طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان در تهران، نانواییها به دستگاه کارتخوان مجهز میشوند. معاون استاندار تهران افزود: «اجرای این طرح در سطح کشور به کاهش هدررفت سالانه بیش از حدود چهار میلیون تن نان منجر میشود.» او همچنین ادعا کرد که با توجه به یارانهای بودن آردی که نانواییها استفاده میکنند، از قاچاق آن در سطح گسترده جلوگیری میشود.
مسوولان ادعا میکنند که سهمیهبندی نان با هدف مبارزه با قاچاق آرد انجام میشود و قیمت نان تغییر نمیکند. بر اساس این طرح، در مرحله نخست هیچ برنامهای برای تغییر قیمت نان یا سهمیهبندی آن در دستور کار نیست، اما گفته میشود در فازهای بعدی، هر خانوار فقط به اندازه سهمیه مشخصشده میتواند نان بخرد و برای تهیه مقدار بیشتر، باید مبلغ آن را به قیمت آزاد پرداخت کند.
شیوه کار چگونه است؟
پروژهای که از امروز قرار است در استان تهران اجرا شود پیش از این در چند استان از جمله خراسان رضوی، همدان، گیلان، سمنان، فارس، بوشهر، مرکزی، زنجان و قزوین به صورت پایلوت اجرایی شده بود و حالا دولت با توجه به این تجربه، در سطح پایتخت به دنبال آن است. با اجرای این طرح سهمیه آرد در خود نانواییها تغییر میکند.
روش کار به این صورت است که سهمیه یک نانوایی اکنون مثلا ۲۰۰ کیسه آرد در ماه بوده، اما با اجرای این طرح به نانواییها بر اساس تعداد نانی که به فروش میرسانند، آرد داده میشود؛ بنابراین بر اساس نان فروخته شده به نانوایی آرد میدهند و تغییری در سهمیه مصرفکننده ایجاد نمیشود.
به همه نانواییها دستگاه کارتخوان داده میشود. این دستگاه «سایا نان کارت» نام دارد که با دستگاههای عادی متفاوت است و طوری تعریف شده که وقتی فردی به نانوایی مراجعه میکند، نوع نان، قیمت و... مشخص میشود. کارت شما هم تعریف شده است و مشخص میشود که چه کسی، در چه ساعتی، چه میزان نان خریداری کرده و تمام مشخصات ثبت میشود.
در این دستگاه قسمتی هم برای کنجد و پلاستیک تعریف شده و قیمتش جداگانه مشخص و ثبت میشود. این دستگاه کارتخوان مجهز به سیستم جیپیاس است و نمیتواند از نانوایی جابهجا شود. در طرح دولت، مردم تعداد نان درخواستی خود را در کارتخوانهای هوشمند ثبت و کارت میکشند و از حساب خریدار همان نرخ معمولی نان کم میشود. این کارتخوان به این دلیل نصب شده است که تعداد نانی که نانوا میفروشد، مشخص شود و دولت بر اساس آن یارانه به حساب نانوا میریزد و در مقابل آرد را به نرخ آزاد به نانوا میدهد.
۶۸۰۰ کارتخوان آماده و تحویل نانواییها شده است
عسگری همچنین در جلسه کارگروه آرد و نان استان تهران در این مورد گفت: قیمت نان همان نرخ مصوب سال ۱۴۰۰است و هرگونه افزایش خارج از مصوبه غیرقانونی و با متخلفین برخورد خواهد شد. اجرای فاز اول طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان و نصب کارتخوانها در سطح نانواییهای استان تهران از روز دوشنبه۳۰ خرداد آغاز شد و تاکنون ۶۸۰۰ کارتخوان آماده و تحویل شده است.
به گفته معاون اقتصادی استاندار تهران اجرای این طرح در سطح کشور باعث کاهش هدررفت سالانه بیش از حدود ۴ میلیون تن نان در کشور خواهد شد و از طرف دیگر با توجه به یارانهای بودن آرد مورد استفاده نانواییها از قاچاق آن در سطح گستردهای جلوگیری خواهد شد و اجرای این طرح را عامل مهمی در مدیریت مصرف و برنامهریزی برای جلوگیری از سوءمصرف این کالای استراتژیک دانست. وی همچنین از دستگاههای اجرایی و نظارتی ذیربط خواست با تشدید فعالیت گشتهای بازرسی، نظارت لازم را در زمینههای بهداشتی و قیمت نان به عمل آورده و مانع از هرگونه سوءاستفاده و تخلف شوند.
در حال حاضر به ۹ هزار واحد نانوایی کشور آرد یارانهای پرداخت میشود، اما فعلا به تعداد ۶۸۰۰ واحد، دستگاه کارتخوان هوشمند آماده برای نصب وجود داشته و بر اساس اعلام استانداری برای مابقی واحدهای نانوایی نیز این کارتخوان نصب میشود. به گفته رییس اتحادیه نانوایان سنتی تهران بعد از نصب کارتخوانهای هوشمند، فروش نان با این دستگاهها انجام میشود، اما با توجه به اینکه فعلا آرد یارانهای به واحدهای نانوایی پرداخت میشود شکل پرداخت یارانه نان تغییری نخواهد داشت.
رییس اتحادیه نانوایان سنتی تهران در پاسخ به اینکه آیا قیمت نان بر مبنای آرد یارانهای تغییری نخواهد داشت، گفت: نرخ نان برای ۱۴۰۰ است و قرار بود که نرخ جدید به نانوایان ارایه شود، اما با این وجود با افزایش قیمت در این مقطع موافقت نشده است و نرخهای سال گذشته اعمال میشود.
دولت وارد حاشیه شده است
علی قنبری، معاون اسبق وزیر جهاد کشاورزی گفته است که دولت متاسفانه در بخشهای مختلف دچار گرفتاریها و مشکلات زیادی است و بیخود هم خود را وارد افزایش قیمتها و دخالت در بازار و کنترل بازارها کرده است؛ در صورتی که دولت نمیتواند در چند جبهه بجنگد و در بازارهای مختلف دخالت کند؛ به خصوص اینکه نان که مصرف عمومی دارد، به اعتقاد من به این شکل ورود به مساله نان هزینهبر است و تشکیلات نظارتی قوی و سیستم الکترونیکی دقیق میخواهد.
به گفته او، من فکر میکنم دولت بیموقع وارد این قضایا شده؛ این در حالی است که باید مسائل اقتصادی و درآمد مردم و مشکل نقدینگی را حل کند. دولت باید سعی کند بخش سرمایهگذاری را تقویت کند؛ هم سرمایهگذاری بخش خصوصی و هم سرمایهگذاری خارجی.
وی درباره تاثیر طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان روی مصرف مردم و نیز قاچاق در گفتگو با خبرآنلاین عنوان کرد: من فکر میکنم تاکنون در رابطه با بحث آرد و نان مشکلی نداشتیم و جلوی قاچاق را هم میشود به راحتی گرفت. اما کنترل مصرف و قاچاق با این شیوهای که دولت در پیش گرفته، در بلندمدت هزینه زیادی برای اقتصاد کشور دارد و مشکلات را نیز نمیتوانیم حل کنیم. ما واقعا نمیدانیم هدف اصلی از اجرای این طرح چیست و چرا وارد طرحهای هزینهزا شدهاند.
آردی اضافهتر از مصرف مردم به نانواها تخصیص نمییابد
دولت سیزدهم برای اجرای طرح سهمیهبندی، «ستاد نان» را در وزارت اقتصاد راهاندازی کرد؛ میثم جعفری، دبیر اطلاعرسانی این ستاد، روز ۲۴ خرداد به یکی از خبرگزاریها گفته بود: «با اجرای این طرح، مشخص میشود مردم چقدر نان خریدهاند و به همان میزان، آرد به آنها اختصاص مییابد و اضافهتر از آن، آردی به نانواها تخصیص پیدا نمیکند.» این در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند اجرای این طرح علاوه بر اینکه تنش میان نانوایان و مشتریان را بالا میبرد، افزایش قیمت نان را در پی دارد؛ زیرا نانوایان مجبور میشوند برای تامین کسری آرد، آن را از بازار آزاد و به چند برابر قیمت تهیه کنند.
مسوولان دولتی افزایش قیمت نان را تکذیب کرده و مدعیاند قیمت نان تغییر نمیکند؛ اما شواهد نشان میدهد آنچه تا پایان سال تغییر نمیکند، قیمت نان یارانهای است و بهای نان آزاد بیشتر خواهد شد. دولت در حالی این طرح را در دستور کار قرار داد که نان غذای اصلی ایرانیان است و به دنبال افزایش بیرویه قیمت سایر کالاهای خوراکی و حذف آنها از سفره مردم، مصرف نان افزایش یافته است.
وعده دولت: قیمت نان یک ریال هم تغییر نمیکند
مسوولان دولتی اواخر اردیبهشت ماه جاری وعده داده بودند که قیمت نان یک ریال هم تغییر نمیکند. دولت بارها اعلام کرده که نان و دارو جزو خط قرمزهای دولتند و گران نمیشوند. باوجود این وعدهها، طرح سهمیهبندی نان در استانهای ایران به سرعت در حال اجراست و نگرانی از افزایش قیمت آن فشار روانی زیادی را به مردم وارد کرده است. هماکنون بهای ۲۷۰ گرم نان تست در فروشگاهها بیش از ۱۶ هزار تومان است و بهای ۵۰۰ گرم نان تست نیز از ۲۱ هزار تومان عبور میکند.
نانهای سنتی هم که با آرد یارانهای درجه ۲ تهیه میشوند، وضعیت بهتری ندارند؛ هر دانه نان لواش که پرخریدارترین نان در ایران به شمار میرود، ۶۵۰ تومان و هر دانه نان بربری دو هزار و ۵۰۰ تومان است. بهای یک عدد نان سنگک هم سه هزار تومان است. با این حال، چه کسی است که تضمین کند با حذف یارانه آرد نانواییها، قیمتها باز هم افزایش پیدا نکند؟
روش کار به این صورت است که سهمیه یک نانوایی اکنون مثلا ۲۰۰ کیسه آرد در ماه بوده، اما با اجرای این طرح به نانواییها بر اساس تعداد نانی که به فروش میرسانند، آرد داده میشود؛ بنابراین بر اساس نان فروخته شده به نانوایی آرد میدهند و تغییری در سهمیه مصرفکننده ایجاد نمیشود.
پس از اجرای طرح موسوم به «هوشمندسازی یارانه آرد و نان» در برخی استانهای ایران، اجرای این طرح در استان تهران نیز از روز گذشته دوشنبه، ۳۰ خرداد آغاز شده است. دولت در حالی نام این طرح را «هوشمندسازی یارانه آرد و نان» گذاشته که به نظر میرسد بیش از هر چیز فروش نان با سیستم جدید نوعی «سهمیهبندی» باشد. به این صورت که آرد مورد نیاز برای پخت نان با نرخ یارانهای در یک طرف به صورت «سهمیهای» به نانواییها داده میشود و در کنار آن نانواییهای آزادپز نیز به کار خود ادامه خواهند داد.
در واقع مصرفکننده نان در این سیستم جدید و پیچیده قرار است بین نان یارانهای و نان آزادپز «انتخاب» کند. در واقع دولت میگوید در این روش دیگر به نانواییها آرد دولتی نمیدهد و بهازای فروش نان به نانوا یارانه نقدی میدهد. استدلال دولت نیز این است که آردی که به نانواییها تحویل داده شده باید تبدیل به نان شود و سر از بازارهای دیگر در نیاورد. اما نکتهای که فضای کار را سختتر میکند اینکه با قطع یارانه آرد و پرداخت این یارانه به صورت نقدی، نانوایان نگرانند که جبران مابهالتفاوت آرد یارانهای و آزاد توسط دولت به تاخیر بیفتد.
بر اساس اعلام حشمتالله عسگری، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران در فرآیند اجرای فاز اول طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان در تهران، نانواییها به دستگاه کارتخوان مجهز میشوند. معاون استاندار تهران افزود: «اجرای این طرح در سطح کشور به کاهش هدررفت سالانه بیش از حدود چهار میلیون تن نان منجر میشود.» او همچنین ادعا کرد که با توجه به یارانهای بودن آردی که نانواییها استفاده میکنند، از قاچاق آن در سطح گسترده جلوگیری میشود.
مسوولان ادعا میکنند که سهمیهبندی نان با هدف مبارزه با قاچاق آرد انجام میشود و قیمت نان تغییر نمیکند. بر اساس این طرح، در مرحله نخست هیچ برنامهای برای تغییر قیمت نان یا سهمیهبندی آن در دستور کار نیست، اما گفته میشود در فازهای بعدی، هر خانوار فقط به اندازه سهمیه مشخصشده میتواند نان بخرد و برای تهیه مقدار بیشتر، باید مبلغ آن را به قیمت آزاد پرداخت کند.
شیوه کار چگونه است؟
پروژهای که از امروز قرار است در استان تهران اجرا شود پیش از این در چند استان از جمله خراسان رضوی، همدان، گیلان، سمنان، فارس، بوشهر، مرکزی، زنجان و قزوین به صورت پایلوت اجرایی شده بود و حالا دولت با توجه به این تجربه، در سطح پایتخت به دنبال آن است. با اجرای این طرح سهمیه آرد در خود نانواییها تغییر میکند.
روش کار به این صورت است که سهمیه یک نانوایی اکنون مثلا ۲۰۰ کیسه آرد در ماه بوده، اما با اجرای این طرح به نانواییها بر اساس تعداد نانی که به فروش میرسانند، آرد داده میشود؛ بنابراین بر اساس نان فروخته شده به نانوایی آرد میدهند و تغییری در سهمیه مصرفکننده ایجاد نمیشود.
به همه نانواییها دستگاه کارتخوان داده میشود. این دستگاه «سایا نان کارت» نام دارد که با دستگاههای عادی متفاوت است و طوری تعریف شده که وقتی فردی به نانوایی مراجعه میکند، نوع نان، قیمت و... مشخص میشود. کارت شما هم تعریف شده است و مشخص میشود که چه کسی، در چه ساعتی، چه میزان نان خریداری کرده و تمام مشخصات ثبت میشود.
در این دستگاه قسمتی هم برای کنجد و پلاستیک تعریف شده و قیمتش جداگانه مشخص و ثبت میشود. این دستگاه کارتخوان مجهز به سیستم جیپیاس است و نمیتواند از نانوایی جابهجا شود. در طرح دولت، مردم تعداد نان درخواستی خود را در کارتخوانهای هوشمند ثبت و کارت میکشند و از حساب خریدار همان نرخ معمولی نان کم میشود. این کارتخوان به این دلیل نصب شده است که تعداد نانی که نانوا میفروشد، مشخص شود و دولت بر اساس آن یارانه به حساب نانوا میریزد و در مقابل آرد را به نرخ آزاد به نانوا میدهد.
۶۸۰۰ کارتخوان آماده و تحویل نانواییها شده است
عسگری همچنین در جلسه کارگروه آرد و نان استان تهران در این مورد گفت: قیمت نان همان نرخ مصوب سال ۱۴۰۰است و هرگونه افزایش خارج از مصوبه غیرقانونی و با متخلفین برخورد خواهد شد. اجرای فاز اول طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان و نصب کارتخوانها در سطح نانواییهای استان تهران از روز دوشنبه۳۰ خرداد آغاز شد و تاکنون ۶۸۰۰ کارتخوان آماده و تحویل شده است.
به گفته معاون اقتصادی استاندار تهران اجرای این طرح در سطح کشور باعث کاهش هدررفت سالانه بیش از حدود ۴ میلیون تن نان در کشور خواهد شد و از طرف دیگر با توجه به یارانهای بودن آرد مورد استفاده نانواییها از قاچاق آن در سطح گستردهای جلوگیری خواهد شد و اجرای این طرح را عامل مهمی در مدیریت مصرف و برنامهریزی برای جلوگیری از سوءمصرف این کالای استراتژیک دانست. وی همچنین از دستگاههای اجرایی و نظارتی ذیربط خواست با تشدید فعالیت گشتهای بازرسی، نظارت لازم را در زمینههای بهداشتی و قیمت نان به عمل آورده و مانع از هرگونه سوءاستفاده و تخلف شوند.
در حال حاضر به ۹ هزار واحد نانوایی کشور آرد یارانهای پرداخت میشود، اما فعلا به تعداد ۶۸۰۰ واحد، دستگاه کارتخوان هوشمند آماده برای نصب وجود داشته و بر اساس اعلام استانداری برای مابقی واحدهای نانوایی نیز این کارتخوان نصب میشود. به گفته رییس اتحادیه نانوایان سنتی تهران بعد از نصب کارتخوانهای هوشمند، فروش نان با این دستگاهها انجام میشود، اما با توجه به اینکه فعلا آرد یارانهای به واحدهای نانوایی پرداخت میشود شکل پرداخت یارانه نان تغییری نخواهد داشت.
رییس اتحادیه نانوایان سنتی تهران در پاسخ به اینکه آیا قیمت نان بر مبنای آرد یارانهای تغییری نخواهد داشت، گفت: نرخ نان برای ۱۴۰۰ است و قرار بود که نرخ جدید به نانوایان ارایه شود، اما با این وجود با افزایش قیمت در این مقطع موافقت نشده است و نرخهای سال گذشته اعمال میشود.
دولت وارد حاشیه شده است
علی قنبری، معاون اسبق وزیر جهاد کشاورزی گفته است که دولت متاسفانه در بخشهای مختلف دچار گرفتاریها و مشکلات زیادی است و بیخود هم خود را وارد افزایش قیمتها و دخالت در بازار و کنترل بازارها کرده است؛ در صورتی که دولت نمیتواند در چند جبهه بجنگد و در بازارهای مختلف دخالت کند؛ به خصوص اینکه نان که مصرف عمومی دارد، به اعتقاد من به این شکل ورود به مساله نان هزینهبر است و تشکیلات نظارتی قوی و سیستم الکترونیکی دقیق میخواهد.
به گفته او، من فکر میکنم دولت بیموقع وارد این قضایا شده؛ این در حالی است که باید مسائل اقتصادی و درآمد مردم و مشکل نقدینگی را حل کند. دولت باید سعی کند بخش سرمایهگذاری را تقویت کند؛ هم سرمایهگذاری بخش خصوصی و هم سرمایهگذاری خارجی.
وی درباره تاثیر طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان روی مصرف مردم و نیز قاچاق در گفتگو با خبرآنلاین عنوان کرد: من فکر میکنم تاکنون در رابطه با بحث آرد و نان مشکلی نداشتیم و جلوی قاچاق را هم میشود به راحتی گرفت. اما کنترل مصرف و قاچاق با این شیوهای که دولت در پیش گرفته، در بلندمدت هزینه زیادی برای اقتصاد کشور دارد و مشکلات را نیز نمیتوانیم حل کنیم. ما واقعا نمیدانیم هدف اصلی از اجرای این طرح چیست و چرا وارد طرحهای هزینهزا شدهاند.
آردی اضافهتر از مصرف مردم به نانواها تخصیص نمییابد
دولت سیزدهم برای اجرای طرح سهمیهبندی، «ستاد نان» را در وزارت اقتصاد راهاندازی کرد؛ میثم جعفری، دبیر اطلاعرسانی این ستاد، روز ۲۴ خرداد به یکی از خبرگزاریها گفته بود: «با اجرای این طرح، مشخص میشود مردم چقدر نان خریدهاند و به همان میزان، آرد به آنها اختصاص مییابد و اضافهتر از آن، آردی به نانواها تخصیص پیدا نمیکند.» این در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند اجرای این طرح علاوه بر اینکه تنش میان نانوایان و مشتریان را بالا میبرد، افزایش قیمت نان را در پی دارد؛ زیرا نانوایان مجبور میشوند برای تامین کسری آرد، آن را از بازار آزاد و به چند برابر قیمت تهیه کنند.
مسوولان دولتی افزایش قیمت نان را تکذیب کرده و مدعیاند قیمت نان تغییر نمیکند؛ اما شواهد نشان میدهد آنچه تا پایان سال تغییر نمیکند، قیمت نان یارانهای است و بهای نان آزاد بیشتر خواهد شد. دولت در حالی این طرح را در دستور کار قرار داد که نان غذای اصلی ایرانیان است و به دنبال افزایش بیرویه قیمت سایر کالاهای خوراکی و حذف آنها از سفره مردم، مصرف نان افزایش یافته است.
وعده دولت: قیمت نان یک ریال هم تغییر نمیکند
مسوولان دولتی اواخر اردیبهشت ماه جاری وعده داده بودند که قیمت نان یک ریال هم تغییر نمیکند. دولت بارها اعلام کرده که نان و دارو جزو خط قرمزهای دولتند و گران نمیشوند. باوجود این وعدهها، طرح سهمیهبندی نان در استانهای ایران به سرعت در حال اجراست و نگرانی از افزایش قیمت آن فشار روانی زیادی را به مردم وارد کرده است. هماکنون بهای ۲۷۰ گرم نان تست در فروشگاهها بیش از ۱۶ هزار تومان است و بهای ۵۰۰ گرم نان تست نیز از ۲۱ هزار تومان عبور میکند.
نانهای سنتی هم که با آرد یارانهای درجه ۲ تهیه میشوند، وضعیت بهتری ندارند؛ هر دانه نان لواش که پرخریدارترین نان در ایران به شمار میرود، ۶۵۰ تومان و هر دانه نان بربری دو هزار و ۵۰۰ تومان است. بهای یک عدد نان سنگک هم سه هزار تومان است. با این حال، چه کسی است که تضمین کند با حذف یارانه آرد نانواییها، قیمتها باز هم افزایش پیدا نکند؟
وضعیت اجرای طرح یارانه نان در قزوین
اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان در واحدهای نانوایی استان قزوین به عنوان دومین استان پایلوت در اجرای این طرح تا امروز بدون حاشیه دنبال شده است. طرحی که محور اساسی آن نصب کارتخوانهای ویژهای است که طراحی کاربرمحور آنها انجام کار تا آنها برای مردم تا حدود زیادی ساده کرده است. کارتخوانهایی که پس از کشیدن کارت با وارد تعداد نان خریداریشده توسط مشتری قیمت آن را محاسبه میکنند و حتی در آنها آیتمی برای محاسبه قیمت پلاستیک نان هم لحاظ شده است. البته برخی رسانههای معاند صحبتهایی درباره گران شدن نان در برخی نانواییها مطرح کردند که صحبتهای نانوایان کذب بودن این شایعات را نشان میدهد. یک نانوای قزوینی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم ضمن رد شایعات درباره گران شدن نان در پی اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان اظهار داشت: در این طرح نان به همان قیمت مصوب سال قبل به مردم فروخته میشود و تنها فرقی که وجود دارد، این است که دستگاه کارتخوان میزان یارانه را به ازای هر تعداد قرص نان محاسبه کرده و مستقیماً به حساب نانوا واریز میکند.
اکبر مؤمنی اضافه کرد: در ضمن با توجه به ساده بودن کار با کارتخوان جدید و اینکه اصولاً کار پخت و توزیع نان در کشور ما زمانبر است، بنابراین نمیتوان گفت که اجرای این طرح باعث شلوغی نانواییها شده است. ضمن اینکه دستگاه کارتخوان در دسترس کامل مشتری قرار دارد و هر کسی میتواند بعد از نوبت گرفتن بلافاصله کارت کشیده و هزینه نان را پرداخت کند.
وی ادامه داد: البته برخی افراد مسن و سالمند که عادت به کار کردن به کارتخوانها ندارند، در این زمینه از نانوایان یاری میگیرند که همین موضوع میتواند تا حدی روند کار را کند سازد که البته در این بخش هم نگرانی چندانی وجود ندارد. یک شاطر نانوایی هم در گفتوگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه این طرح به سرعت بین مردم جاافتاده است، گفت: به هر حال هر طرح جدیدی در ابتدا به روانسازی نیاز دارد؛ اما خوشبختانه کار با کارتخوانهای جدید ساده است و مردم تاکنون مشکل خاصی با این طرح نداشتهاند.
غلامعلی آقایی افزود: البته در برخی اوقات شاهد این هستیم که به دلیل جدید بودن این کارتخوانها مردم مدتی برای پراخت هزینه نان منتظر میمانند، اما این موضوع هم روز به روز بهتر میشود. با این حال پیشنهاد ما این است که روند کار با کارتخوان در لابهلای آگهیهای بازرگانی آموزش داده شود.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه اجرای این طرح میزان قاچاق آرد را به حداقل میرساند، مردم و نانوایان از اجرای آن رضایت دارند. چرا که منجر به گرانی نان نشده و بیشتر اعتراض مردم به گرانی سایر محصولاتی است که یارانه آنها به صورت نقدی پرداخت میشود.
93 درصد نانواییهای قزوین مشمول طرح هوشمندسازی یارانه نان
فرمانده قرارگاه امنیت غذایی استان قزوین هم در گفتوگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به وجود 1734 واحد نانوایی در استان قزوین گفت: 93 درصد این نانواییها یعنی 1612 واحد نانوایی با آرد یارانهای و دولتی پخت میکنند که طبق قانون مردمیسازی یارانهها مشمول اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان میشوند.رضا افلاطونی با بیان اینکه 122 واحد نانوایی در استان قزوین آزادپز هستند و مشمول اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد نمیشوند، اضافه کرد: بنابراین طرح هوشمندسازی در 7 درصد نانواییهای استان اجرا نمیشود و در این 122 واحد به دلیل گران شدن نان صنف و صنعت شاهد افزایش قیمت نان هستیم. رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان درباره روند نصب دستگاههای کارتخوان طرح هوشمندسازی واحدهای نانوایی استان قزوین گفت: تاکنون بیش از 62 درصد نانواییهای استان قزوین یعنی حدود 1000 واحد نانوایی به این دستگاهها تجهیز شدند و اجرای طرح هوشمندسازی به صورت آزمایشی در آنها آغاز شده که گزارش بازرسان قرارگاه نشاندهنده روند مطلوب اجرای طرح است.
افلاطونی ادامه داد: بیش از 600 نانوایی دولتی ما هم بدون کارتخوان هستند و به شیوه سنتی نان را به مردم میفروشند که این نانواییها به سرعت در روزهای آینده به دستگاه کارتخوان هوشمند مجهز خواهند شد. در ضمن از این پس سهمیه آرد هر نانوایی بر اساس معدل میزان فروش نان او تعیین میشود و هر چقدر مشتری بیشتری داشته باشد، سهمیه آرد بیشتری خواهد گرفت.
شرح وضعیت زنجانی ها از طرح هوشمندسازی یارانه نان
در ششم فروردین ماه بنا به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی و در جلسه ستاد تنظیم بازار کشور استان زنجان به عنوان استان پایلوت اجرای طرح نان انتخاب شد
وی با یادآوری اینکه در ششم فروردین ماه بنا به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی و در جلسه ستاد تنظیم بازار کشور استان زنجان به عنوان استان پایلوت اجرای طرح نان انتخاب شد، ادامه می دهد: علت این امر نیز توانمندی مدیران ارشد استان و استان قرمز بودن زنجان برای سکونت اتباع خارجی ذکر شده است.
قاسملو میافزاید: در تلاش هستیم مشکل سایر نانوایی های که با چالشهای همانند مشخص نبودن مالکیت مواجه هستند بهزودی با همکاری اداره کل دارایی به زودی رفع شود.
معاون استاندار زنجان ادامه میدهد: امیدواریم طی روزهای آینده با نصبدستگاههای کارتخوان هوشمند در همه ۱۵۸۰ نانوایی موجود در استان، طرح هوشمند سازی یارانه آرد بهصورت کلی در استان زنجان اجرا شود.
قاسملو ادامه میدهد: با این روند هر ایرانی ۳۲ هزار تومان یارانه خود را به کشورهای همسایه صادر کرده است و به هر صورت باید جلوی این قاچاق گرفته شود.
در این میان به منظور افزایش رفاه حال مردم برای تهیه و تأمین نان، با تدبیراستانداری زنجان ۲۳ واحد نانوایی منتخب به صورت دو شیفت کاری اقدام فعالیت میکنند.
۲۳ واحد منتخب در شیفت صبح از ساعت ۷ لغایت ۱۴ و بعدازظهر از ساعت ۱۶ لغایت ۱۹ و ساعات فعالیت نسبت به تعداد تخصیص سهمیه آرد متفاوت خواهد بود و تا اطلاع ثانوی بهصورت فعال در دو شیفت کاری فعالیت خواهند کرد.